سلام

فسلم لک من اصحاب الیمین   پس سلام بر تو از سوی نیکوکاران ( واقعه ۹۱)

بهترین سلام ها و درودهای خداوند، فرشتگان، عرفا و صلحا تقدیم به روح مطهر

سید اعظم، خواجه دو عالم حضرت رسول اکرم (ص) و خاندان گرانقدرش (ع)

دنیای شکوفا

دنیای شکوفا

وبلاگ آموزشی جی ام پی، ایمنی، اتاق تمیز

GMP, HSE, Cleanroom

www.shokofaworld.blogfa.com

جی ام پی - اصول بهینه تولید (GMP)، یکصد نکته

جی ام پی

اصول بهینه تولید (GMP)، یکصد نکته

جلد بیست و یکم از مجموعه " کتاب های سلامتی"

علی اصغر صفری فرد

دنیای شکوفا، شبکه تخصصی "جی ام پی"، "جی ال پی"، "اتاق تمیز"

دنیای شکوفا

کانال تخصصی "جی ام پی"، "جی ال پی"، "اتاق تمیز"

 در شبکه اجتماعی تلگرام

shokofa_world@

دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی

علی اصغر صفری فرد

هفتم اسفند ماه 1394

دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی

حوزه انتخابیه تهران، ری، اسلامشهر و شمیرانات

پیشگیری از کبد چرب

سخنرانی آموزشی پیشگیری از کبد چرب

دکتر فردین بلوچی، سازمان انتقال خون ایران، 20 مهر 1394

پاورپوینت پیشگیری از کبد چرب

دکتر فردین بلوچی

چند توصیه قبل از عمل جراحی

چند توصیه قبل از عمل جراحی

علی اصغر صفری فرد، روزنامه گسترش صنعت، 21 تیر ماه 88

در روزهای قبل از عمل جراحی، خیلی مهم است که از لحاظ سلامت بدنی و آرامش فکر و ذهن آماده باشید. در این جا چند توصیه برای آماده سازی بدنی و روحی قبل از عمل جراحی آورده شده است.

تغذیه متعادل و سالمی داشته باشید. 

مطمئن باشید که به میزان کافی ویتامین ث که برای سلامتی شما مفید است، دریافت می کنید.

سیگار نکشید و الکل ننوشید.

ورزش منظم خود را ترک نکنید.

داروهای رقیق کننده خون، مانند آسپرین را برای یک هفته قبل از عمل جراحی استفاده نکنید. اگر مجبور به استفاده از این داروها هستید با پزشک خود مشورت کنید.

افکار و اندیشه مثبت داشته باشید.

در مورد نحوه کنترل درد و استفاده از داروهای مسکن  پس  از عمل جراحی، با پزشک خود صحبت کنید.

تمرینات آرامش بخش و فنون تنفس عمیق را فرا گرفته و بکار گیرید.

چند توصیه قبل از عمل جراحی

علی اصغر صفری فرد، روزنامه گسترش صنعت، 21 تیر ماه 88

پیشگیری از واریس

پیشگیری از واریس

علی اصغر صفری فرد، وطن امروز، 1 بهمن 88

کسانی که در ابتدای ابتلا به بیماری هستند، می‌توانند با مراجعه به پزشک و پوشیدن جوراب مخصوص بیماری، خود را درمان کنند. همچنین افرادی که به این بیماری مبتلا نیستند ولی فاکتورهای خطر از قبیل زمینه ارثی و مشاغل نشسته‌ را دارند، می‌توانند با پوشیدن جوراب‌های واریسی کشی استاندارد از بروز این بیماری پیشگیری کنند. با پوشیدن جوراب، فشار لازم برای بازگشت خون ایجاد می‌شود که نقش بسیار موثری در تنظیم و جلوگیری از پیشرفت بیماری دارد. استفاده از این جوراب‌ها حین بارداری نیز مطلوب است. آن ها به طور یکنواخت اندام‌های پایینی را فشرده و به سیاهرگ‌ها و عضلات پا در به حرکت درآوردن موثر خون کمک می کنند. جوراب‌های ورایس را صبح پس از بیدار شدن و حتی قبل از خارج شدن از بستر باید پوشید. ضمنا باید در تمام طول روز به پا باشند. دقت گردد جوراب‌های پوشیده شده  در ناحیه بالایی ران یا ساق پا خیلی تنگ نباشند. این بیماری پرهیز غذایی خاصی ندارد و با عدم اضافه وزن می‌توان تا حد زیادی از پیشرفت بیماری پیشگیری کرد. در ضمن یبوست می‌تواند تا حد بسیار زیادی باعث تشدید بیماری شود. اگر کسی واریس داشته باشد چهار زانو نشستن آن را بدتر می کند. ورزش منظم، حفظ تناسب وزن و فعالیت بهترین راه برای قوی نگهداشتن عضلات پا و به حرکت درآمدن خون در بدن است. از غذاهای کم چرب ، کم نمک و کم شیرین باید استفاده کرد و آب زیاد نوشید. اگر کارتان طوری است که باید در طول روز سرپا بایستید، هر از گاهی پاهای خود را به حالت کشش درآورده و نرمش دهید تا جریان خون زیاد شود و فشار وریدی کاهش یابد. از مصرف دخانیات باید خودداری کرد. تحقیقات نشان داده است سیگار باعث افزایش فشار خون و بدتر شدن واریس می گردد. در طول روز چندین بار به مدت 10-15 دقیقه پای خود را بالاتر از سطح بدن نگه دارید. از به کار بدن لباس تنگ، کش جورابف کمربند تنگ و جوراب شلواری بپرهیزید.

پیشگیری از واریس

علی اصغر صفری فرد، وطن امروز، 1 بهمن 88

از "ماست" که بر ماست

از "ماست" که بر ماست

علی اصغر صفری فرد، ایران، 19 مهر 88    

نکته اول: ماست، مانند بقیه هم گروه‌های خود، منبع بسیار خوب کلسیم، فسفر، روی، ریبوفلاوین و ویتامین‌های گروه B است. یک لیوان ماست، حدود 450 میلی‌گرم کلسیم و1/5 میلی ‌گرم روی دارد. اسید لاکتیک موجود در ماست به جذب بهتر کلسیم کمک می ‌کند و محیط مناسب زیستی را برای بهبود جذب این عنصر ضروری و ویتامین ‌ها فراهم می ‌آورد.

نکته دوم: هر لیوان ماست، نیمی از میزان توصیه شده‌ی کلسیم برای کودکان و ۳۰-۴۰ در صد میزان توصیه شده‌ی کلسیم برای بزرگسالان را تامین می‌کند. چون کلسیم ماست نسبت به شیر قابلیت جذب بیشتری دارد، یک لیوان ماست، کلسیم بیشتری از همان میزان شیر را تهیه می‌نماید. در طی روند تبدیل شدن شیر به ماست، تخمیر شیر باعث پایداری کلسیم ، منیزیم ، فسفر و همچنین برخی مواد معدنی می‌شود .

نکته سوم: نسبت بین کلسیم و فسفر در ماست بسیار حایز اهمیت است، زیرا برای داشتن استخوان‌هایی سالم تنها مقدار کلسیم دریافتی مهم نیست، بلکه مقدار فسفر نیز اهمیت دارد. در واقع نسبت کلسیم به فسفر دریافتی از غذاها، در رسوب گذاری کلسیم در استخوان‌ ها موثر می باشد. به ازای هر 1000 میلی گرم کلسیم دریافتی، 440 میلی گرم فسفر باید دریافت شود و چنین نسبتی تنها در لبنیات وجود دارد.

نکته چهارم: بانوان به دلیل بارداری و شیر دهی در دوران جوانی و نیز قطع تولید هورمون استروژن در دوران یائسگی، بیشتر در معرض پوکی استخوان بوده و باید دقت کنند که روزانه 3 واحد لبنیات که معادل 3 لیوان است، میل کنند. همچنین استفاده از ماست باعث کاهش عفونت های ناشی از قارچ ها در دستگاه تناسلی بانوان می شود. تحقیقات نشان داده، مصرف روزانه ی 250 میلی لیتر ماست، باعث کاهش تعداد قارچ ها و مخمرهای بیماری زا در دستگاه تناسلی زنان شده و شیوع عفونت ناشی از این عوامل را کاهش می دهد.

نکته پنجم : ماست باعث سلامت روده ی بزرگ می‌شود. ماست حاوی یک نوع باکتری است که از روده‌ی بزرگ حفاظت می‌کند و حتی خطر سرطان این اندام را کاهش می‌دهد. ماست با خنثی سازی برخی ترکیبات مضر صفراوی، از تحریک جدار روده ها کاسته و احتمال بروز تومور روده را کاهش می دهد . باکتری های موجود در ماست، رشد باکتری های مفید روده را افزایش داده و مواد مضر مانند نیترات ها و نیتریت ها را قبل از اینکه سرطان زا شوند، غیر فعال می‌کنند.

 نکته ششم: ماست چون دارای پروتئین‌هایی است که هضم آن ها راحت است، می ‌تواند با قطع شیر، در رژیم غذایی کودک قرار گیرد. طی حرارت دادن شیر در فرایند تولید ماست، پروتئین‌های آن به مولکول‌های ساده ‌تر تغییر یافته و هضم و جذب آن ها، آسان ‌تر خواهد بود. زمانی که کودکان دچار عفونت‌های روده‌ای و اسهال می ‌شوند و تا مدت‌ها ممکن است نسبت به شیر عدم تحمل داشته باشند، ماست باید در رژیم غذایی آن ها گنجانده شود.

 نکته  هفتم: برخی افراد در هضم لاکتوز که یک نوع کربوهیدرات است، مشکل دارند. ماست چون شامل لاکتوز کمتری است معمولاً بهتر تحمل شده و غذای مناسبی برای مبتلایان به اسهال و افرادی که دچار انواع مختلف سوء جذب هستند، می باشد. همچنین خوردن ماست همراه با مصرف آنتی‌بیوتیک ها مفید است. ماست اثرات مضر آ‎نتی بیوتیک ها را بر باکتری های مفید روده، به حداقل می‌رساند. توصیه شده در هنگامی که قرار است بیمار بیش از 2هفته آنتی بیوتیک مصرف نماید، حداقل 250 میلی لیتر ماست را در رژیم غذایی روزانه خود قراردهد.

 نکته هشتم: آب ماست دارای ارزش غذایی فراوانی است و در عین حال پروتئین کمی دارد و می ‌تواند در شرایط محدودیت مصرف پروتئین، مانند بیماران کلیوی و یا در برخی مراحل نارسایی کبدی مورد استفاده قرار گیرد. پروتئین موجود در آب ماست حاوی مقدار زیادی اسید آمینه ‌ ‌‌" سیستئین " است که می‌تواند سبب تقویت سیستم ایمنی بدن شود، همچنین شیوع عفونت را کاهش داده و طول عمر را می افزاید.  

 نکته نهم: افزایش مصرف ماست، به خصوص در افراد دارای اختلال ایمنی مانند افراد مسن و سالمندان، پاسخ ایمنی و مقاومت به بیماری های مرتبط با آن را افزایش می‌دهد .مطالعات نشان داده است که مصرف ماست می‌تواند تولید آنتی بادی و اینتر فرون گاما و نیز فعالیت گلبول های سفید و سلول های کشنده‌ی طبیعی را افزایش دهد.

نکته دهم: محققان توصیه می‌کنند که برای کاهش وزن باید مصرف ماست در رژیم غذایی گنجانده شود. بسیاری از افرادی که برای لاغر شدن رژیم غذایی دارند، فرآورده‌های لبنی را از فهرست مواد غذایی حذف می‌کنند ماست توانایی بدن را برای سوزاندن چربی‌ها تقویت کرده و حفظ عضلات در وضعیت مناسب را تسهیل می‌کنند. افرادی که در رژیم غذایی خود ماست کم چربی را می‌گنجانند، بیشتر از افرادی که صرفا دریافت کالری خود را کم می‌کنند، کاهش وزن دارند.

از "ماست" که بر ماست

علی اصغر صفری فرد، ایران، 19 مهر 88    

معرفی دوره های آموزشی جی ام پی، جی ال پی، اتاق تمیز علی اصغر صفری فرد

معرفی دوره های آموزشی جی ام پی، جی ال پی، اتاق تمیز

علی اصغر صفری فرد

دوره های آموزشی جی ام پی

دوره آموزشی اصول بهینه ساخت (GMP) کاربردی به زبان ساده، مطابق با ضمیمه شماره2  WHO – 2014

دوره آموزشی اصول بهینه ساخت (GMP) پیشرفته، مطابق با ضمیمه شماره2  WHO – 2014

دوره آموزشی رعایت الزامات  GMP در بخش تولید، مطابق با ضمیمه شماره2 WHO – 2014

دوره آموزشی رعایت الزامات  GMP در بخش کنترل کیفی، مطابق با ضمیمه شماره2  WHO – 2014

دوره آموزشی الزامات GMP در تاسیسات و تجهیزات، مطابق با ضمیمه شماره2 WHO – 2014

آموزش اصول بهینه ساخت (GMP) برای فرآورده های دارویی استریل، مطابق با ضمیمه شماره6  WHO – 2011

دوره آموزشی GMP چگونگی رفتار و عملکرد صحیح کارکنان در اتاق های تمیز، مطابق با ضمیمه شماره6 WHO – 2011

دوره آموزشی GMP تولید داروهای آسپتیک، مطابق با ضمیمه شماره6 WHO – 2011

دوره آموزشی اصول بهینه ساخت (GMP) ویژه مراکز انتقال خون، مطابق با ضمیمه شماره4 WHO – 2011

دوره آموزشی اصول بهینه ساخت (GMP) ویژه مراکز پلاسمافرزیس

دوره آموزشی الزامات اساسی GMP ، ده فرمان طلایی جی ام پی 2013 

دوره آموزشی الزامات GMP در بازرسی مراکز دارویی

دوره آموزشی الزامات GMP در نگه داری و انبارداری فرآورده های دارویی (GSP)

دوره آموزشی الزامات GMP در توزیع فرآورده های دارویی (GDP)

دوره های آموزشی  اتاق تمیز

دوره آموزشی فن آوری اتاق تمیز

دوره آموزشی انضباط رفتاری و عملکرد صحیح در اتاق تمیز

دوره آموزشی آلودگی، کنترل آلودگی اتاق تمیز

دوره آموزشی اصول کاری درست در فضاهای تمیز برای کارکنان بخش های خدمات، کارپردازی و تعمیر و نگه داری

دوره آموزشی اصول نظافت، تمیزکاری و پاکسازی اتاق تمیز

دوره آموزشی بهداشت و ایمنی در اتاق تمیز

دوره آموزشی گانینگ و فرآیند ورود و خروج در فضاهای تمیز

دوره آموزشی الزامات HACCP در اتاق های تمیز

دوره آموزشی مسئولیت شخصی در اتاق تمیز

دوره آموزشی پایش اتاق تمیز

دوره های آموزشی جی  ال پی

دوره آموزشی عملیات صحیح آزمایشگاهی (GLP) ویژه آزمایشگاه های تشخیص پزشکی

دوره آموزشی اصول بهداشت و ایمنی (Heath & Safety) در آزمایشگاه 

هماهنگی جهت برگزاری دوره آموزشی در تهران و شهرستان ها

موسسه آموزشی افق فارمد: 66755456، آقای مهندس مجدی

موسسه آموزشی نوآوران صنعت، 41- 77625740،خانم مهندس مهرجو

موسسه آموزشی آفاق صنعت: 77680713، آقای مهندس اصفهانی

موسسه آموزشی دانش پویان: 77247100 آقای مهندس قرایی

تماس مستقیم 09122137144

بیماری مزمن کلیه

بیماری مزمن کلیه

علی اصغر صفری فرد، وطن امروز،4 آبان 88

بدن را می‌توان به عنوان یک کارخانه شیمیایی کوچک ولی پیچیده در نظر گرفت که انرژی خود را از غذای مصرفی تامین و به طور مداوم برای کمک به رشد و سوخت و ساز، فرآورده‌های شیمیایی تولید می‌کند. بدن انسان نیز مانند هر کارخانه دیگری، مواد زائدی تولید می‌کند که باید دفع شوند و این کار وظیفه اصلی کلیه است. هر دقیقه حدود یک لیتر خون (یک‌پنجم خونی که توسط قلب تلمبه می‌شود)توسط کلیه‌ها تصفیه شده و به بدن بازمی‌گردد. کلیه‌ها هر 24 ساعت حدود 200 لیتر از مایعات بدن را تصفیه می‌کنند، نزدیک به 2 لیتر مایع به صورت ادرار از بدن دفع می‌شود و باقیمانده آن باز جذب می‌شود. البته ادراری که ما دفع می‌کنیم تقریباً ظرف مدت یک تا 8 ساعت در مثانه ذخیره شده است. در حقیقت بیشتر اعضای بدن برای عملکرد مطلوب وابسته به آنها هستند و با اینکه کلیه‌ها کوچکند ولی وظایفی پیچیده و حیاتی را انجام می‌دهند که کل بدن را متعادل نگه می‌دارند. آنها آب بدن را حفظ کرده و خون را تصفیه می‌کنند، برخی از مواد مانند کلسیم، سدیم، پتاسیم و فسفر را حفظ و برخی مواد زائد مانند اوره و کراتینین و مواد شیمیایی حاصل از داروهای مصرفی را دفع می‌کنند. همچنین با ساخت هورمون «اریتروپوئیتین» در ساخت گلبول‌های قرمز خون نقش اساسی داشته و ویتامین‌های موثر در رشد و تنظیم فشار خون را تولید می‌کنند.

نارسایی کلیه

بیماری شدید کلیه ممکن است منجر به نارسایی کامل این عضو شود که نیازمند درمان با دیالیز یا پیوند کلیه برای جلوگیری از مرگ است. معمولاً 2 علت مهم برای نارسایی کلیه‌ها، بیماری دیابت و فشار خون بالا وجود دارد که با مراقبت و پیشگیری از ابتلا به آنها می‌توان از نارسایی‌های کلیه مرتبط با آنها پیشگیری کرد یا سرعت پیشرفت آن را کاهش داد. البته باید توجه داشت که داروهای زیادی برای درمان فشار خون بالا وجود دارند. علاوه بر این، تغییرات سلامت‌بخش در شیوه زندگی، مانند کاهش وزن و ورزش منظم در مراقبت از فشار خون بالا نیز موثر هستند. این در حالی است که نظارت دقیق بر قند خون در بیماران دیابتی از ابتلا به دیگر مشکلات مانند بیماری کلیه، بیماری عروق قلبی و سکته جلوگیری می‌کند.

همچنین برخی از بیماری‌های دیگر مانند عفونت‌ها، سنگ‌های کلیوی و بیماری‌های ارثی ممکن است بر کلیه اثر منفی بگذارند. استفاده بیش از اندازه قرص‌های ضددرد و مسکن یا مصرف مواد مخدر مانند هروئین می‌تواند به کلیه‌ها صدمه بزند. بیماری کلیوی معمولا بی‌سر و صدا پیشرفت می‌کند و قبل از ایجاد هرگونه شکایت و نشانه، موجب تخریب قسمت عمده‌ای از فعالیت و عملکرد کلیه‌ها می‌شود. مرحله نهایی بیماری این عضو زمانی رخ می‌دهد که حدود 90 درصد از عملکرد این عضو از بین برود. در جهان از هر ۱۰ هزار نفر، یک نفر به نارسایی کلیه دچار می‌شود. نارسایی کلیوی با آزمایش خون و ادرار قابل شناسایی است و افراد در معرض خطر پیشرفت بیماری کلیوی باید به‌طور مرتب مورد ارزیابی قرار گیرند. نکته جالب این است که این بیماری مختص افراد مسن نبوده و می‌تواند افراد جوان را هم درگیر کند، بنابراین جوانان هم باید مراقب کلیه‌های خود باشند. تحقیقات مختلف نشان داده بیماری مزمن کلیه خطر حمله قلبی زودرس و سکته را حتی در بین جوانان 2 برابر می‌کند.

نشانه‌های بیماری

به‌دلیل ساکت بودن بیماری‌های کلیه، افراد در معرض خطر باید به‌طور مرتب مورد ارزیابی قرار گیرند. این افراد کسانی هستند که قند – دیابت - پرفشاری خون و بیماری عروقی هستند یا از وابستگان نزدیک افراد مبتلا به بیماری‌های کلیه محسوب می‌شوند. با یک بررسی بسیار ساده توسط پزشک، می‌توان از بیماری کلیه پیشگیری کرد چرا که بیماری‌های عفونت ادراری، سنگ کلیه و بیماری افزایش فشار خون اگر زودتر تشخیص داده شوند به نارسایی کلیه تبدیل نمی‌شوند. نشانه‌ها و علائم زیر می‌توانند نشانگر بیماری کلیوی باشند که در صورت وجود، انجام آزمایش‌ها و بررسی‌های بیشتر توصیه می‌شود:

1- فشار خون بالا

2- وجود پروتئین در ادرار

3- بالا بودن میزان کراتینین خون

4- تکرر ادرار بویژه در شب

5- مشکل در ادرار کردن یا ادرار سخت، دردآور و سوزاننده

6- پف کردن اطراف چشم‌ها، تورم دست‌ها و پاها بویژه در کودکان

7- خستگی

8- دفع ادرار خونی تیره یا رنگ چای

9- کم‌شدن اشتها (و کاهش وزن)

10- خارش سراسری پایدار.

افراد مبتلا به نارسایی حاد کلیه ممکن است دچار کاهش قابل توجه بازده ادراری، تهوع، استفراغ، ضعف، خستگی، گیجی و مشکل در تمرکز نیز باشند. زمانی که کلیه‌ها دچار نارسایی حاد شوند، مواد زائد و مایعات در بدن تجمع کرده و نیاز به درمان دیالیزی یا پیوند کلیه الزامی است.

راه‌های پیشگیری

1- فشار خون خود را به‌طور منظم چک کنید. فشار خون بالا و کنترل نشده، سرعت پیشرفت هرگونه بیماری کلیوی را افزایش می‌دهد. در افراد مبتلا به فشار خون بالا، مصرف نمک کمتر از 5 گرم روزانه، استفاده از داروهای ضد فشار و کنترل دقیق فشارخون توسط پزشک، مهم‌ترین راه‌ها برای جلوگیری از بروز آسیب کلیوی است.

2- اگر شما مبتلا به بیماری دیابت هستید باید بیماری شما تحت کنترل درآید. اندازه‌گیری مرتب قند خون یا ادرار در طول شبانه‌روز و پیروی از رژیم غذایی و دارویی مناسب در افراد دیابتی مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از ابتلا به نارسایی کلیه است.

3- حتی الامکان از مصرف داروهایی که توسط پزشک تجویز نشده‌اند مانند مسکن‌ها خودداری کنید. قبل از مصرف هر دارو حتما با پزشک خود مشورت کنید. دیگر داروهای خاص مانند سموم، آفت‌کش‌ها و همچنین مواد مخدر نیز می‌توانند موجب آسیب کلیه شوند.

4- چاقى شکمى یکى از موارد مهمى است که باعث مى‌شود افراد دچار نارسایى کلیه شوند، البته می‌توان با تغذیه صحیح از آن پیشگیرى کرد. مصرف غلات کامل باعث مى‌شود چربی خون بالا نرود و فرد دچار گرفتگی عروق و در پی آن آسیب به عروق کلیه نشود، بنابراین با کنترل میزان چربی خون خود، قلب و کلیه خود را سالم نگه دارید. همین‌طور باید روزانه 3 تا 4 عدد میوه مصرف کرد و مصرف سبزیجات را نیز به صورت تازه مورد توجه قرار داد.

5- مهم‌ترین پایه براى سلامت کلیه‌ها، کاهش نمک است. در رژیم‌هاى غذایى پرنمک مى‌بینیم که فشار خون فرد بالا مى‌رود، بنابراین با مصرف نمک بیشتر کلیه دچار مشکل و آسیب مى‌شود.

6- سیگار نکشید و از مواد غذایی حاوی مواد شیمیایی کمتر استفاده کنید.

نکته آخر

هشدارهای مختلف درباره خطرات بیماری قلبی هر ساله افزایش می‌یابد اما بیشتر مردم درباره علل و عواقب بیماری مزمن کلیه آگاهی کافی ندارند. شما هنگامی که به سردرد، گلو درد، سرماخوردگی و آنفلوآنزا مبتلا می‌شوید، می‌دانید که بیمار شده‌اید،اما آیا می‌دانید مبتلا به بیماری مزمن کلیه هستید یا خیر؟ بیماری واقعا خطرناک و مرگ‌آوری که «بیماری خاموش» نیز نامیده می‌شود، زیرا اغلب تا موقعی که به مراحل انتهایی و خطرناک نرسیده باشد توجه را جلب نمی‌کند.

بیماری مزمن کلیه

علی اصغر صفری فرد، وطن امروز،4 آبان 88

مقررات عمومی برای کار در اتاق تمیز، ماه نامه مهندسی پزشکی، شماره 172، مرداد 94

هر اتاق تمیز باید دارای مقررات و دستورالعمل های مستند اختصاصی خود باشد. قوانین عمومی که در ذیل آورده شده است شامل همه اتاق های تمیز می شود، اما هر اتاق تمیز ویژگی های اختصاصی مانند نوع  پوشش و تجهیزات را دارد.

کارکنان مورد نیاز باید در اتاق تمیز حضور داشته باشند. پرسنل بیش از حد نیاز، سطح آلودگی را افزایش می دهد.

فقط کارکنان آموزش دیده مجاز به کار در اتاق تمیز هستند، ضمنا کارکنانی که مهارت های لازم برای انجام وظایف ویژه را دیده اند مجاز به ورود به اتاق تمیز می باشند.

ورود ملزومات غیر کاری و شخصی به اتاق تمیز ممنوع است. فقط لوزم مورد نیاز برای کار در داخل اتاق تمیز اجازه ورود دارند و این ملزومات باید طوری آماده شوند که از تولید آلودگی پیشگیری بعمل آید. این موارد مجاز به ورود به اتاق تمیز نیستند.

درها  نباید به سمت چپ ( به سمت بیرون اتاق ) باز شوند. در های باز می توانند باعث از دست رفتن فشار داخل اتاق شوند که منجر به حرکت ناخواسته هوا از بیرون به سمت داخل اتاق می گردد.

درها نباید به سرعت باز و بسته شوند. باز کردن و بستن سریع درها می تواند میزان هوای جا به جا شده از منطقه کمتر تمیز به درون منطقه تمیز را افزایش دهد. درها می توانند مجهز به سیستم بسته شدن یا ابزارآلاتی باشند که در ها را به آرامی باز و بسته نموده و سرعتی که در بسته می شود را کنترل می کنند.

در سیستم های ایرلاک (سد هوا)، کارکنان هنگام عبور از یک در به در دوم باید در دوم را هنگامی بازکنند که در اول به طور کامل بسته شده باشد. سیستم های خاص ایرلاک طوری ساخته شده اند که هر دو در در یک زمان واحد باز نمی شوند.

برای دانلود متن کامل مقاله بر روی لینک زیر، کلیک نمایید.

مقررات عمومی برای کار در اتاق تمیز

خاطرات خوب علی اصغر صفری فرد

به همراه همکاران و دوستان شرکت مادر تخصصی پالایش و پژوهش خون

به همراه جناب آقای دکتر حسن ابوالقاسمی و جناب آقای دکتر مصطفی پریدار

به همراه جناب آقای دکتر حسن ابوالقاسمی و جناب آقای دکتر مصطفی پریدار

به همراه جناب آقای دکتر احمد شیبانی

به همراه جناب آقای جهانبخش دهقان، جناب آقای دکتر اسماعیلی و جناب آقای سید رضا صفوی

ده حقیقت در باره سلامتی مادران

ده حقیقت در باره سلامتی مادران

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 27 مهر 87

حقیقت1

در سطح جهانی، در هر دقیقه یک مادر به دلیل عوارض حاملگی و یا در حین زایمان جان خود را از دست می دهد که این تعداد در طول سال، بالغ بر 500000 نفر می گردد. در کشورهای در حال توسعه و فقیر، حاملگی و زایمان، دومین عامل مرگ بانوان ( بعد از بیماری ایدز) در سنین جوانی و زایایی است.

حقیقت2

پنج علت اصلی، بیش از 70% مرگ مادران را در سطح جهانی سبب می شوند که شامل خونریزی شدید، عفونت ها ، مشکلات فشار خون (در مسمومیت های زایمان)، جلوگیری از حاملگی و سقط جنین غیر ایمن می شوند. خونریزی پس از وضع حمل اگر سریعا به آن توجه نشده و جلوی آن گرفته نشود می تواند در عرض دو ساعت باعث مرگ یک مادر سالم گردد. نکته قابل توجه این است که بیشتر موارد مرگ مادران قابل پیشگیری است.                                                                                                                                                                                            

حقیقت 3

در طی سال، بیش از 136 میلیون مادر، فرزند خود را به دنیا می آورند. پس از زایمان، در حدود 20 میلیون از این مادران دچار بیماری های مرتبط به حاملگی می شوند. فهرست این بیماری ها طولانی و مختلف بوده و شامل تب، کم خونی، فیستول، نازایی و افسردگی می شود. در اغلب موارد، این مادران بیمار دچار کم محلی و بی توجهی همسران، خانواده و جامعه خود می گردند.

حقیقت 4

حدود 14 میلیون مادری که عرض سال زایمان می کنند، بین 15 تا 19 سال سن دارند و تخمین زده می شود که این تعداد 10% تمام زایمان ها در تمام  دنیا باشد. در کشورهای در حال توسعه در حدود 90% زایمان ها در سنین نوجوانی رخ می دهد. در بیشتر کشورها، احتمال خطر مرگ در بین مادران نوجوان، دو برابر بیشتر از  سایر زنان باردار است.

حقیقت5

وضعیت سلامتی مادران، آینه تمام نمای فاصله میان فقر و ثروت است. فقط 1% مرگ مادران در کشورهای ثروتمند و با در آمد بالا رخ می دهد. به این آمار توجه کنید. میزان احتمال مرگ مادران به دلیل عوارض زایمان یا حاملگی، یک نفر به هفت بانو در کشور نیجر، در مقایسه با یک به  4800  بانو در کشور ایرلند است. همچنین میزان مرگ مادران در مناطق روستایی و دور افتاده و جمعیت های کمتر آموزش دیده، بیشتر است.

حقیقت 6

بیشتر موارد مرگ مادران در صورت وجود کادر ماهر و آموزش دیده در هنگام زایمان و دسترسی به امکانات بهداشتی درمانی اورژانس و فوری زایمان قابل پیشگیری است. در مناطق صحرای آفریقا که میزان مرگ مادران بالاترین حد است، فقط 40% بانوان تحت مراقبت های حاملگی بوده و زایمان آن ها توسط پزشکان، ماما ها و پرستاران آموزش دیده انجام می شود.

حقیقت7

در کشورهای در حال توسعه، درصد بانوانی که حداقل چهار معاینه پزشکی در طول حاملگی و تا قبل از زایمان داشته اند از کمتر از 10% تا بیش از 90% متفاوت است. زنان فقیر به ویژه در مناطق روستایی دسترسی به معاینه و اقدامات درمانی اضطراری ندارند. آن ها موفق به دریافت واکسیناسیون، یا درمان بر علیه بیماری یا پیشگیری از انتقال بیماری ایدز از طریق مادر به فرزند، نمی شوند.

حقیقت 8

سالیانه در کشورهای در حال توسعه، حدود 18 میلیون سقط جنین غیر ایمن رخ داده که باعث مرگ 70000 مادر می شود. اگر اطلاعات و آموزش کافی به خانواده ها داده شود و نیز امکانات پیشگیری از حاملگی مهیا بوده و توسط مردم نیز مورد استفاده قرار گیرد، بیشتر این موارد مرگ قابل پیشگیری است.

حقیقت 9

یکی از اهداف پیشرفت هزاره سازمان بهداشت جهانی (WHO)، کاهش مرگ مادران به میزان سه چهارم و در فاصله سال های 1990 تا 2015 است. البته پیشرفت به سمت این هدف آهسته می باشد. تا سال 2005 میزان مرگ مادران تا 5%، از 400 تا 430 مورد مرگ به ازای هر 100000  مورد تولد زنده کاهش یافت. نکته مهم این است که در منطقه صحرای آفریقا پیشرفتی بدست نیامد، جایی که میزان خطر مرگ مادران در بالاترین حد است.

حقیقت 10

مهمترین مانع برای پیشرفت به سمت سلامتی بهتر مادران، فقر کادر آموزش دیده بهداشتی درمانی است. کمبود کادر بهداشتی درمانی آموزش دیده و با کیفیت در سطح جهانی وجود دارد. تا سال 2015 به 330000 مامای دیگر نیاز است تا مراقبت های مادران در حین حاملگی و زایمان را پوشش دهند.

ده حقیقت در باره سلامتی مادران

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 27 مهر 87

چشم های کهربایی ( بزرگداشت 6 مرداد، روز جهانی هپاتیت )

چشم های کهربایی

علی اصغر صفری فرد، وطن امروز، 1388

هپاتیت به معنی "التهاب و ورم بافت کبد" بوده و در میان مردم به یرقان و زردی مشهور است. عامل این بیماری می‌تواند ویروسی، باکتریایی، بیماری های خود ایمنی، بیماری های ارثی، برخی داروها، مصرف الکل و یا ضربه مکانیکی باشد.  اما از این میان، هپاتیت ویروسی از همه شایع‌تر و خطرناک‌تر است. ورود عوامل بیگانه مختلف از جمله ویروس ها می تواند موجب التهاب کبد شود. از آنجایى که سیستم دفاعى بدن در مقابل التهاب در هر قسمت از بدن با بسیج گلبول های سفید و دیگر عوامل ایمنى عکس العمل نشان مى دهند و این عکس العمل دفاعى در کبد که به منظور حفظ کبد در مقابل عوامل بیگانه صورت مى گیرد، در بعضى موارد موجب تخریب نسج کبد و نهایتاً نارسایی کبد می شود. تا کنون شش نوع ویروس عامل بیماری هپاتیت شناخته شده که شایع‌ترین آنها ویروس‌های هپاتیت A، B و C هستند. اگر  بیماری هپاتیت کمتر از 6 ماه طول بکشد آن را «هپاتیت حاد» و اگر بیشتر از آن به طول بیانجامد آن را «هپاتیت مزمن»  می‌گویند.

هپاتیت A

این نوع هپاتیت در کشورهایی که از نظر وضعیت بهداشتی و استانداردهای تصفیه آب آشامیدنی در سطح پایینی قرار دارند، شایع تر است.. عمده ترین راه انتقال آن از طریق دهانی- مدفوعی می باشد،  یعنی در مناطقی که بهداشت رعایت نشده و پس از دستشویی دست ها با آب و صابون شسته نمی شود و با همان دست غذا خورده می شود، این ویروس به راحتی انتقال می یابد. همچنین ویروس عامل بیماری در اثر آب, غذاها و شیر آلوده و همچنین در اثر خوردن صدف و گوشت نپخته ماهی انتقال می یابد. تخمین‏زده می‏شود که هر ساله در سطح جهانی حدود 4/1 میلیون نفر دچار هپاتیت A می‏شوند. در همه گیری منطقه شانگهای کشور چین در سال 1988، بیش از 300000 نفر دچار این بیماری شدند.

بیشتر افراد مبتلا، حداکثر ظرف 6 ماه بهبود می‏یابند و به هیچ نوع درمان دارویی احتیاج ندارند. در زمانی که علائم بیماری و زردی بروز کرد، فرد فقط باید استراحت کند تا ویروس توسط دفاع سیستم ایمنی بدن مهار شود و بتدریج التهاب کبدی به وضعیت سابق برگردد. کاهش مصرف چربی، مصرف بیشتر مواد نشاسته ای و میوه ها به همراه غذاهای پر کالری توصیه        می شود. روش های پیشگیری شامل رعایت بهداشت در مراکز عمومی, کنترل بهداشتی آب و مواد غذایی بخصوص شیر،  شستن دست ها بعد از رفتن  به دستشویی و قبل از صرف غذا بوده  و ضد عفونی کردن وسایل بیمار بسیار مهم است.

هپاتیت B

ویروس هپاتیت B یکی از جدی‏ترین انواع هپاتیت را سبب می‏شود. این بیماری شایع تربوده و پنج تا یکصد بار مسری‏تر از ایدز است. میلیون ها نفر از جمعیت جهانی به این ویروس آلوده هستند. متاسفانه تخمین زده می شود که سالانه 600000 نفر به علت به هپاتیت B جان خود را از دست می دهد. در کشور ما حدود 2 میلیون نفر آلوده به این ویروس آلوده هستند. هپاتیت B ممکن است در حدود 5% تا 10% بیماران به یک بیماری مزمن (که بیش از 6 ماه طول می‏کشد) تبدیل شود. اگر  این بیماری بدون درمان رها شود، خطر بروز سیروز ( فرسودگی کبد) و سرطان کبد افزایش می‏یابد.

راه های انتقال این ویروس عبارتند از: از راه مادر به جنین- به ویژه اگر مادر در ماه سوم بارداری آلوده شده باشد احتمال انتقال بیماری به جنین بسیار بالا است، تماس جنسی، از راه خون, استفاده از سرنگ مشترک در معتادان تزریقی و یا فرو رفتن سوزن آلوده به ویروس به طور اتفاقی در  پوست افراد سالم و استفاده از تیغ های آلوده، از راه ترشحات بدن، از جمله بزاق، صفرا, اشک و مایع منی. در گذشته مهم ترین علت ابتلا به این نوع هپاتیت، استفاده از خون و فرآورده های خونی بود که امروزه با غربال گری داوطلبان اهدا خون و انجام آزمایش بر روی خون های اهدایی، احتمال انتقال ویروس بسیار کاهش یافته است.

افرادی که در معرض آلودگی با ویروس هپاتیت B هستند عبارتند از: کارکنان مراکز بهداشتی که با بیماران سر و کار دارند، افرادی که از نظر جنسی بی‏بندوبارند، کسانی که از مواد مخدر تزریقی استفاده می‏کنند، افرای که خالکوبی کرده‏اند، افرادی که خون یا فرآورده‏های خونی آلوده دریافت کرده باشند، بیماران هموفیلی، افرادی که در تماس نزدیک با شخص آلوده هستند (مثل اعضای خانواده) و کسانی که با شخص آلوده تماس جنسی دارند. بهترین راه مقابله با بیماری هپاتیت B ، تزریق واکسن آن است. این واکسیناسیون سه مرحله ای بوده و در فواصل ماه اول، ماه دوم و ماه ششم تزریق می گردد.

هپاتیت C

هپاتیت C  یک بیماری ویروسی قابل انتقال از راه خون است که در سال 1989 میلادی شناسایی گردید.  سازمان جهانی بهداشت تخمین می زند که 3% جمعیت جهان ( تقریبا 170 میلیون نفر) در سطح دنیا به این ویروس آلوده شده اند. همچنین تقریباً 5/3 میلیون آمریکایی مبتلا به هپاتیتC  می باشند. در ایران حدود 000/200 نفر به این ویروس آلوده هستند. این نوع هپاتیت در بیشتر مبتلایان مزمن می‏شود. همانند هپاتیت B مزمن، اگر بدون درمان رها شود، هپاتیت مزمن  C، شانس زیادی برای تبدیل به سیروز، سرطان کبد یا احتمالاً نارسایی کبد را خواهد داشت. هم اکنون نارسایی کبد بدلیل هپاتیت C اصلی‏ترین دلیل پیوند کبد در ایالات متحده است.

مهمترین راه انتقال بیماری هپاتیت ‍C از طریق خون و فرآورده های خونی آلوده است. تزریق وریدی مواد مخدر, پیوند اعضا آلوده، دیالیز کلیوی و مقاربت های جنسی نا سالم، نیز از راه های انتقال این ویروس است. اکثر مبتلایان به هپاتیت C معتادین تزریق داخل وریدی  هستند. فعلا واکسنی برای این بیماری وجود ندارد.به دلیل انجام آزمایش های مختلف بر روی خون های اهدایی، امروزه در کشور ما انتقال ویروس هپاتیت C از طریق فرآورده های خونی بسیار کم شده است. 

هپاتیت و چشم های کهربایی

علی اصغر صفری فرد، وطن امروز 1388

چند حقیقت در مورد دیابت

چند حقیقت در مورد دیابت

علی اصغر صفری فرد، وطن امروز 3 اسفند 87

شیوع سریع دیابت در سطح جهانی در حال رخ دادن است. بر طبق آمار بنیاد بین المللی دیابت    (IDF )، یکصد و نود و چهار میلیون  نفر در سراسر دنیا مبتلا به دیابت هستند. پیش بینی می شود این آمار تا سال ۲۰30 به بیش از دو برابر افزایش یابد که علل آن عمدتاً شیوع افزایش وزن و چاقی، افزایش جمعیت ، بالا رفتن سن ، شهرنشینی، نبود تحر ک بدنی و فعالیت فیزیکی می باشند .

دیابت چهارمین علت مرگ در اکثر کشورهای پیشرفته می باشد . گزارش های اخیر سازمان بهداشت جهانی نشان می دهد که 2/3 میلیون مورد مرگ، یعنی ۶ مورد مرگ در هر دقیقه سالانه در دنیا به دیابت مربوط می شود. اگر اقدامات پیشگیری کننده و درمانی صورت نگیرد، مرگ و میر ناشی از ابتلا به دیابت تا ده سال آینده به بیش از 50% افزایش خواهد یافت.

نوعی از دیابت، دیابت حاملگی است. این بیماری برای اولین دفعه با بالا رفتن قند خون در حین حاملگی تشخیص داده می شود. این نوع دیابت معمولا گذرا بوده و بعد از دوران حاملگی بهبود می ‌یابد. از علل دیگر ایجاد کننده دیابت می ‌توان به جراحی، داروها (مثل کورتون ها)، سوء تغذیه و عفونت اشاره کرد.

 ممکن است بسیاری از مبتلایان به دیابت برای سال ها زنده مانده و مرگ آن ها به علت بیماری قلبی یا بیماری کلیوی رخ دهد که هر دوی این ها از عوارض ابتلا به بیماری دیابت هستند.

با کمال تاسف باید ذکر نمود  که 80% موارد فوت ناشی از بیماری دیابت، در کشورهای فقیر یا با در آمد کم رخ می دهد. همنطور تقریبا نیمی از موارد مرگ ناشی از دیابت در سن زیر 70 سالگی رخ داده و 55% از این موارد خانم ها هستند.

 فقر اطلاع رسانی در مورد بیماری دیابت همراه عدم دسترسی به اقدامات درمانی می تواند منتهی به عوارض شدید این بیماری مانند کوری، قطع عضو و اختلالات کلیوی گردد. با کمال تعجب باید ذکر کرد که حداقل ۵۰ درصد و در بعضی از کشورها تا ۸۰ درصد مبتلایان به دیابت نسبت به بیماری خود آگاهی ندارند.

دیابت قابل پیشگیری است. ورزش و تحرک بدنی منظم روزانه به مدت سی دقیقه و داشتن تغذیه سالم به طور قابل ملاحظه ای خطر پیشرفت نوع دوم دیابت را کاهش می دهد. فعالیت متوسط حدود ۳۰ دقیقه در روز حساسیت به انسولین را نیز بهتر می کند.

هزینه های مربوط به مراقبت های بهداشتی و سلامتی دیابت ،سالیانه ۵/۲  تا ۱۵ درصد از بودجه بهداشت جوامع مختلف را بر حسب شیوع دیابت و دسترسی به امکانات درمانی به خود اختصاص     می دهد. در صورتی که پیش بینی های انجام شده به واقعیت بپیوندد، این عدد در بعضی از کشورها تا سال ۲۰۲۵ به ۴۰ درصد خواهد رسید. بر حسب اطلاعات بدست آمده از ۲۵ کشور امریکای لاتین ، هزینه های متحمل شده به تولید ملی این کشورها ( هزینه غیر مستقیم بیماری) نزدیک به پنج برابر هزینه های مستقیم بهداشتی و سلامتی می باشد. سازمان جهانی بهداشت تخمین می زند که کشور چین در یک دوره ده ساله ( 2006- 2015) به میزان 558 میلیارد دلار از درآمد ملی خود را به علت بیماری های قلبی، سکته و دیابت از دست خواهد دارد.

افراد مبتلا به دیابت سه بار بیشتر از افراد غیردیابتی در بیمارستان بستری می شوند. شانس ابتلای افراد با سابقه دیابت در والدین و خواهر و برادر، بیش از افرادی است که سابقه خانوادگی از ایـن بیمـاری ندارنـد. افزایـش ایـن خطـر، احتمـالا بـه انتقال بعضی از ژن های عامل بیماری مربوط می شود.

چند حقیقت در مورد دیابت

علی اصغر صفری فرد، وطن امروز 3 اسفند 87

چگونه می توان به صورت طبیعی فشار خون را پائین آورد؟

چگونه می توان به صورت طبیعی فشار خون را پائین آورد؟

علی اصغر صفری فرد، گسترش صنعت، 11 تیر88

فشار خون یک مشکل همگانی است. به فشار خون بالا، قاتل ساکت یا قاتل مخفی هم  می گویند. بدون اینکه شخص متوجه ابتلا به فشار خون بالا باشد، انواع گوناگونی از بیماری  ها، مانند سکته قلبی و مشکلات کلیوی ایجاد شده و حتی سبب مرگ فرد می گردد. در این جا چند راه ساده برای کاهش فشار خون ذکر می شود:

راه اول: به میزان مصرف سدیم توجه کنید. خوردن مقادیر فراوان سدیم مانند استفاده فراوان از نمک، فشار خون را افزایش داده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی را در آینده بالا می برد.

راه دوم: میزان مواد معدنی مصرفی را متعادل کنید. مطمئن باشید که به میزان کافی پتاسیم و منیزیم مصرف می کنید. این عناصر به همراه مقادیر مناسب سدیم و کلسیم در حفظ میزان سلامت بخش و طبیعی فشار خون موثر هستند. روزانه شما به 350- 400 میلی گرم منیزیم و کمی کمتر از  5 گرم پتاسیم نیاز دارید که این مقادیر با خوردن میوه و سبزیجات تامین می شوند. میوه ها و سبزیجاتی مانند موز، اسفناج، لوبیا قرمز و سیب زمینی، منابع مهم حاوی پتاسیم و منیزیم هستند.

راه سوم: سعی در طول روز، خواب کوتاهی داشته باشید. نشان داده شده  که خواب کوتاه مدت یا چرت زدن، فشار خون را پائین آورده و خطر مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد.

راه چهارم: تمرینات آرامش بخش مانند یوگا و خلسه که سبب تمدد اعصاب می شوند، فراموش نشود.

چگونه می توان به صورت طبیعی فشار خون را پائین آورد؟

علی اصغر صفری فرد، گسترش صنعت، 11 تیر88

آب مروارید

آب مروارید

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 20 مهر 87

مهمترین عامل نابینایی در سطح جهانی، آب مروارید است. به غیر از کشورهای پیشرفته و ثروتمند، آب مروارید هنوز علت اصلی ایجاد کننده نابینایی در سطح جهانی است. عمل جراحی آب مروارید درمان ساده، مقرون به صرفه و بسیار رایجی است که در کشور های در حال توسعه توصیه می شود. این درمان سبب می گردد مردم بازدهی مالی خود را تا 1500% هزینه صرف شده برای جراحی در اولین سال پس از جراحی، افزایش دهند.

همچنانکه افزایش سن جهانی رخ می دهد و طول عمر جمعیت جهانی بالا می رود، تعداد مبتلایان به آب مروارید هم افزایش یافته است. برطبق آخرین ارزیابی ها، آب مروارید ناشی از کهولت، مسئول حدود 40% موارد نابینایی در سطح جهانی بوده و تخمین زده می شود که 18 میلیون نفر را گرفتار کرده است. آب مروارید به کدورت عدسی چشم که به طور طبیعی کاملا شفاف است، گفته می شود. عدسی یا لنز چشم؛ مثل لنز دوربین عکاسی کار کرده و نور را بر روی پرده شبکیه که در عقب چشم قرار دارد، متمرکز می کند. عدسی چشم طوری نور را متمرکز می کند که هم اشیاء دور و هم اشیاء نزدیک روی پرده شبکیه بیفتد؛ در نتیجه انسان هم دور و هم نزدیک را واضح می بیند. این پدیده را " تطا بق" می گو یند.  عدسی چشم عمدتا از آب و پروتئین ساخته شده است. پروتئین ها به طرز ظریفی قرار گرفته اند که باعث شفافیت عدسی می شود و در نتیجه نور از لابه لای آنها به راحتی  عبور می کند. اما با بالا رفتن سن، بعضی از این پروتئین ها تغییر ماهیت داده ، بهم چسبیده و باعث کدر شدن نواحی کوچک در عدسی می گردند.  با گذشت زمان این نواحی بزرگتر شده و باعث کاهش بینائی می شود. در مراحل اولیه که تنها بخش کوچکی از عدسی کدر بوده و شاید آب مروارید مشکل خاصی ایجاد نکند، اما در بیشتر مواقع این روند ادامه می یابد و بخش بزرگی از عدسی کدر می شود و بینایی را مختل می سازد. تار شدن یا محو شدن بینایی( مثل این که از پشت شیشه اشیاء را می بینید) ، حساس شدن به  نور، درخشندگی زیاد نور اتومبیل ها در شب، خیرگی و پخش نور چراغ ها و نور آفتاب، دیدن هاله اطراف چراغ ها، کاهش دید در نور شدید آفتاب، کم رنگ شدن یا محو شدن رنگ ها، افزایش دید نزدیک، تغییر مداوم شماره عینک و یا لنز تماسی و  دو بینی یا چند بینی (که با افزایش شدت آب مروارید وضعیت بدتر می شود) جزء علائم بیماری هستند.

 آب مروارید ناشی از افزایش سن شایعترین نوع آب مروارید بوده و  به تدریج در طی چند سال پیشرفت می نماید، اما آب مروارید در افراد جوان و افراد دیابتی ممکن است به سرعت در طی چند ماه پیشرفت نماید، ولی سرعت پیشرفت آب مروارید در هر فرد را نمی توان دقیقا پیشگویی کرد.درصد زیادی از افراد جامعه به این بیماری مبتلا می شوند و با افزایش سن شیوع آن افزایش می یابد.. گاهی بروز آب مروارید در رابطه با مصرف طولانی مدت بعضی از داروها (مانند استروئید ها) می باشد . آب مروارید ناشی از ضربه و التهاب نیز وجود دارد که گاهی بلافاصله پس از صدمات چشمی و گاهی سال ها بعد از آن آب مروارید وجود دارد.البته آب مروارید مادر زادی را نیز نباید فراموش کرد و در موارد نادربعضی از بچه ها با آب مروارید به دنیا آمده، یا اینکه در کودکی به آن مبتلا می شوند که معمولا در هر دو چشم است.

راه های پیشگیری از پیشرفت آب مروارید هنوز ناشناخته باقی مانده است. روش های جامع و موثر، کاهش مصرف سیگار، کم کردن تماس با اشعه ماوراء بنفش و عدم مصرف الکل ممکن است در پیشگیری یا تاخیر در ابتلا به آب مروارید موثر باشند. دیابت نوع دوم یا بیماری قند، و بالا بودن شاخص جرمی بدن (BMI) که به مفهوم چاقی است عوامل خطر زا شناخته شده برای ابتلا به آب مروارید هستند.

در مراحل اولیه بعضی از انواع آب مروارید، وضعیت بینایی با استفاده از عینک ممکن است به طور موقت بهتر شود. دارو، قطره، ورزش یا عینک مانع بروز یا بهبود آب مروارید نمی شوند. وقتی کاهش بینایی در زندگی روزانه فرد تاثیر گذاشت، جراحی تنها راه درمان است، که شامل خارج کردن عدسی کدر شده و جایگزینی آن با عدسی مصنوعی است. آب مروارید زمانی نیاز به جراحی دارد که اختلال بینایی، انجام فعالیت های شغلی یا روزمره مانند رانندگی، مطالعه و تماشای تلویزیون را مختل کند و نیازی به رسیدن آب مروارید نیست. بسیاری از مردم تصور می کنند که کاهش بینایی جزء جدایی ناپذیر پیری است؛ در حالی که عمل آب مروارید بسیار آسان، کم خطر و بی درد است.  عمل جراحی آب مروارید عملی بسیار موفق بوده و سالانه حدود 5/1 ملیون نفر در امریکا و چند صد هزار نفر در ایران تحت این عمل جراحی قرار می گیرند.  عدس تار شده بیمار خارج شده و توسط لنز مصنوعی جایگزین می گردد. هر چند که عمل آب مروارید جزء پنج درمان مقرون به صرفه در دنبا است، اما در بیشتر مناطق دور افتاده کشورهای در حال توسعه و فقیر ، بسیاری از بیماران، به دلیل عدم دسترسی به امکانات درمانی چشم پزشکی با هزینه قابل قبول و مناسب، همچنان نابینا باقی می مانندو هنوز آب مروارید مهمترین عامل نابینایی باقی مانده است. در ضمن آب مروارید یک عامل کم بینایی در هر دوی کشورهای پیشرفته و در حال توسعه است. حتی در جا هائی که امکانات جراحی در دسترس است ،کم بینایی همراه با آب مروارید به دلایل مدت طولانی انتظار برای عمل جراحی، مشکلات مرتبط با اعمال جراحی مانند هزینه عمل، فقر آگاهی جامعه و مشکلات در حمل و نقل لوازم مورد نیاز مانند لنز ، باز هم شایع است.  اگر هر دو چشم به آب مروارید مبتلا باشد، پزشک آنها را در یک زمان جراحی نمی کند. هر چشم باید به طور جداگانه تحت عمل جراحی قرار گیرد. در صورتیکه وضعیت اورژانس و اضطراری نباشد بهتر است حدود چند هفته بین دو عمل فاصله باشد. گاهی از اوقات در بیماران مبتلا به بیماری قند جهت معاینه شبکیه و درمان ضایعات ناشی از بیماری، انجام عمل آب مروارید ضروری است .از نظر بی هوشی نیز  با پیشرفت فن آوری عمل جراحی، دیگر نیازی به بی هوشی عمومی وجود ندارد و با تزریق بی حسی و یا حتی ریختن قطره بی حسی عمل جراحی امکان پذیر است. 

در پایان لازم به ذکر مجدد است که برگزار کنندگان روز جهانی بینایی،  امیدوارند تا از راه های زیر بتوانند به هدف پیشگیری از نابینایی دست یابند :
- افزایش آگاهی عمومی در مورد نابینایی و اختلال در بینایی به عنوان یک مشکل عمده جوامع انسانی.
- کنترل علت های عمده نابینایی، مانند آب مروارید، تراخم و نابینایی کودکان  و نیز اقدامات درمانی و توزیع ویتامین آ که برای بینایی مهم است.
- در دسترس قرار دادن خدمات درمانی و باز توانی افراد کم بینا از جمله عینک و سایر وسایل مورد نیاز آنها با قیمت مناسب .
- ارائه آموزش های لازم به عرضه کنندگان خدمات مراقبتی چشم برای خدمت رسانی به جوامع فقیر و دور افتاده .
- ایجاد زیر ساخت های مورد نیاز برای ارائه خدمات مراقبتی چشمی با کیفیت بالا در همه کشورها.

- تشویق دولت های و سازمان مسئول در امر بهداشت و درمان به  ایجاد زیر ساخت ها، تبیین راهبرد ها و انجام اقدامات عملی برای پیشگیری و درمان بیماری های مرتبط به بینایی.

- آموزش همگانی در مورد اقدامات پیشگیری کننده از ابتلا به بیماری های بینایی در سطح اقشار مختلف جامعه.

- توزیع مناسب پزشکان متخصص در مورد چشم و بیماری های چشم . ایجاد سیستم های موثر ارجاع بیمار به مراکز تخصصی و پشتیبانی درمانی.

آب مروارید

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 20 مهر 87

چشم ها برای آینده

چشم ها برای آینده ( بزرگداشت روز جهانی بینایی)

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 20 مهر 87

در سطح جهانی، تقریبا 314 میلیون نفر دچار مشکلات بینایی هستند. بیش از 45 میلیون نفر نابینای مطلق، 135 میلیون کم نابینا و بقیه نیز دجار اختلالات کمتر حاد بینایی مانند مشکلات انکساری درمان نشده ( نزدیک بینی، دور بینی و آستیگماتیسم)، می باشند. بیش از نود درصد مبتلایان به اختلالات بینایی در کشورهای در حال توسعه و فقیر زندگی می کنند، جایی که افراد مسن، به ویژه بانوان مسن با مشکلات متعدد در مورد دسترسی به درمان های مورد نیاز چشمی روبرو هستند. در هر پنج ثانیه یک نفر به تعداد نابینایان افزوده شده  و در هر دقیقه یک کودک و در عرض سال یک تا دو میلیون نفر دچار مشکلات بینایی می شوند. بر اساس گزارش های جهانی، گستره نابینایی در جوامع توسعه ‌یافته ‪ ۶۰نفر در هر یک میلیون نفر است که این رقم در جوامع در حال توسعه و فقیر به بیش از ‪ ۱۰برابر یعنی ‪ ۶۰۰نفر در هر یک میلیون نفر می‌رسد. هر چند که سه چهارم اختلالات بینایی، قابل پیشگیری و درمان است، اما کارشناسان پیش بینی می‌کنند در صورت عدم انجام اقدامات پیشگیرانه تعداد افراد نابینا در سال ‪ ۲۰۲۰به ‪۷۶ میلیون نفر و افراد مبتلا به نقص بینایی به بیش از ‪ ۲۰۰میلیون نفر برسد. مهمترین علل نابینایی، آب مروارید ( 39%)، مشکلات انکساری درمان نشده( 18%) ، آب سیاه ( 10%)، استحاله لکه ای وابسته به سن( 7%) ، مشکلات شبکیه وابسته به دیابت( 4%)، تراخم(3%) و مشکلات بینایی در بچه ها(3%) می باشند. هر چند که 80% مبتلایان به نابینایی بالای 50 سال سن دارند، اما باید توجه نمود که بالا رفتن سن مستلزم از دست دادن بینایی نیست.

اهمیت نابینایان به عنوان بخش بزرگی از جامعه انسانی سبب شد تا توسط سازمان بهداشت جهانی، دومین پنجشنبه ماه اکتبر هر سال را روز جهانی بینایی  نام گذاری کند. امسال پنج شنبه 18 مهر ماه،  مصادف با نهم اکتبر، روز جهانی بینایی می باشد. این مناسبت سالیانه که از سال 2000 میلادی آغاز شده است، بهانه‏ای است تا به نابینایان و مشکلات ایشان بیشتر توجه کنیم.  سازمان بهداشت جهانی با همکاری کشورهای عضو در حال تلاش است تا اقدامات عملی برای پیشگیری از ابتلا به نابینایی را گسترش دهد. بزرگداشت روز جهانی بینایی نشاندهنده اهمیت این فعالیت ها و آگاهی رسانی در مورد اقدامات پیشگیری کننده از نابینایی و تشویق کشور ها به شرکت در این فعالیت ها است. " دارا بودن حق دیدن" و از بین بردن نابینایی های قابل پیشگیری تا سال 2020  از اهداف مهم سازمان بهداشت جهانی و سازمان همکاری کننده در این زمینه مانند آژانس بین المللی پیشگیری از نابینایی (IAPB) و سازمان های غیر دولتی مردم نهاد بین المللی(NGO) در سطح جهانی است. اجرای طرح حذف نابینایی های قابل پیشگیری تا سال 2020، مستلزم  مشارکت فعال موسسه های وابسته به سازمان ملل متحد، دولت ها، سازمان های مسئول مراقبت از چشم و بینایی ، متولیان بهداشت و سلامتی، نهاد های بشر دوستانه و کلیه افرادی است که مایلند در این اقدام مشترک برای حذف علل نابینایی تا سال 2020 همکاری نمایند . روز جهانی بینایی تلاش می کند تا توجه عمومی را به این نکته جلب نماید که 80% موارد نابینایی قابل پیشگیری یا قابل درمان می باشند و دولت ها و موسسات و سایر منابع سرمایه گذار را باید تشویق نمود تا در پیشگیری جهانی از نابینایی سرمایه گذاری نمایند. هر چند هزینه اقتصادی سالانه پیشگیری از نابینایی در جهان حدود 28 میلیارد دلار تخمین زده می شود، اما نسبت به سایر مقوله های بهداشتی درمانی، درمان های باز یابی بینایی و راه های پیشگیری از ابتلا به نابینایی از مقرون به صرفه ترین اقدامات درمانی در مقوله بهداشت و درمان هستند. برنامه اصلی روز جهانی بهداشت در سال جاری ،که متمرکز بر روی  بیماری های چشم و مشکلات بینایی در افراد مسن جامعه و با شعار " چشم ها برای آینده" و مبارزه با نقص بینایی در سنین کهن سالی می باشد، نشاندهنده این است که سن جامعه جهانی در حال افزایش است و با مسن شدن افراد، نابینایی نیز مانند سایر بیماری های مزمن در حال افزایش است. بزرگسالان مهمترین اعضا خانواده ها و اجتماع ها هستند، اما از دست دادن بینایی می تواند باعث گردد آن ها در استفاده از توانایی های بالقوه خود دچار مشکل شوند. چشمان سالم، افراد مسن را فعال نگه داشته و به آن ها در انجام فعالیت های فردی و اجتماعی سخت یاری رسان است. جامعه ای که به دلیل مشکلات بینایی کهن سالان ، از نعمت وجود آن ها محروم می شود، در حقیقت بینایی خود را از دست داده است. تاثیر اقتصادی نابینایی های قابل پیشگیری نیز حائز اهمیت است. نابینایی های قابل پیشگیری یک عامل مهم بوده که بشریت از آن در رنج است و اغلب منتهی به فقر، محرومیت اجتماعی و مرگ زود رس می شود. اجرای برنامه های پیشگیری از نابینایی، نه تنها درد و آلارم انسان ها رنج کشیده را تسکین می دهد، بلکه موجب می گردد حدود 220 میلیارد دلار نیز به دلیل از دست ندادن تولید و بهر وری کشورها از بین نرود.  

برنامه های بهداشتی درمانی وسیع و گسترده ای برای پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری ها و مشکلات بینایی انجام شده و یا در حال انجام است. سازمان جهانی بهداشت با همکاری آژانس بین المللی پیشگیری از نابینایی و بعضی سازمانهای غیر دولتی بین المللی در مورد مدیریت پیشگیری از اختلالات بینایی، برنامه ای را تحت عنوان "دیدن 2020 (Vision 2020) " با هدف از بین بردن نابینایی های قابل پیشگیری تا سال 2020 طراحی و به مرحله اجرا گذاشته است، تا اینکه برای همه افراد بشر حق برخورداری از دیدن فراهم شود. اجرای این طرح مستلزم مشارکت فعال دولت ها، آژانس های وابسته به سازمان ملل متحد، سازمانهای مسئول مراقبت از چشم و بینایی، دست اندر کاران بهداشت و سلامتی، موسسات بشر دوستانه و کلیه افرادی است که مایلند در این اقدام مشترک برای حذف علل نابینایی تا سال 2020 همکاری نمایند. در حال حاضر بیش از صد کشور جهان اجرای این طرح را آغاز کرده اند. در کشور ما نیز اقداماتی در این زمینه انجام شده است که در صورت هماهنگی بیشتر و جلب مشارکت همه نیروهای فعال در زمینه مراقبت از چشم و بینایی می توان انتظار داشت که به نتایج قابل قبولی در این زمینه دست یابیم. به نظر می رسد انجام موفقیت آمیز برنامه بینایی 2020 باعث جلوگیری از نابینا شدن حدود 100 میلیون نفر در سطح جهانی بشود. برنامه بینایی 2020 از راه تشویق و ترغیب سازمان های دولتی و غیر دولتی به همکاری و مشارکت در برنامه ریزی، توسعه و اجرای اهداف ملی مراقبت از چشم ها، از طریق سه راهبرد اصلی کنترل بیماری، توسعه منابع انسانی و ایجاد زیر ساخت های لازم برای ارائه خدمات بهداشتی درمانی اولیه در حذف مهم ترین عوامل ایجاد کننده نابینایی قابل پیشگیری تا سال 2020 موفقیت آمیز خواهد بود.

 پیام های سازمان بهداشت جهانی برای روز جهانی بینایی  2008 تمرکز و توجه  بیشتر در مورد حفظ بینایی افراد مسن جامعه است.

80 %موارد نابینایی قابل پیشگیری یا درمان است.

سن جمعیت جهانی در حال بالا رفتن است. با افزایش سن، همینطور ابتلا به بیماری دیابت یا قند کنترل نشده مشکلات بینایی و نابینایی بالا می رود.

احتمال خطر ابتلا به آب مروارید، آب سیاه، استحاله چشم و غیره با بالا رفتن سن افزایش می یابد.

بیشتر موارد نابینایی مرتبط با افزایش سن به طور ساده و  ارزان قیمت قابل پیشگیری یا درمان است و اقدامات به موقع باعث کاهش یا تاخیر اثرات بیماری می گردد.

80% مبتلایان به نابینایی بالای 50 سال دارند.

چشمان سالم سبب می شود که افراد مسن فعال و پویا باقی بمانند و آن نیز سبب می گردد، افراد کهن سال بیشتر عمر کنند.

اقدامات درمانی به موقع، باعث می شود بینایی همیشه پایدار باقی بماند، پس لازم است معاینه مرتب چشم ها صورت گیرد.

بالا رفتن سن جامعه و تغییر در نحوه زندگی، با افزایش ایجاد مشکلات بینایی ناشی از  بیماری شبکیه به دلیل ابتلا به  دیابت همراه بوده و این موارد در حال افزایش هستند.

بانوان  بیشتر در خطر از دست دادن بینایی نسبت به آقایان می باشند.

چشم ها برای آینده ( بزرگداشت روز جهانی بینایی)

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 20 مهر 87

خانم ها،اسید فولیک فراموش نشود!

خانم ها،اسید فولیک فراموش نشود!

علی اصغر صفری فرد، ایران، 23 شهریور 88

- اسید فولیک از ویتامین‌های گروه خانواده ویتامین B و یکی از مهمترین ویتامین‌های موجود در بدن است. از کارهای مهم اسید فولیک می‌توان به کمک در تشکیل گلبول‌های قرمز، کمک به فعالیت طبیعی دستگاه گوارش و سوخت و ساز پروتئین‌ها اشاره کرد. همچنین این ویتامین برای ساخت DNA مورد نیاز بدن است. 

- کمبود اسید فولیک وقتی ظاهر می‌شود که مصرف منابع غذایی این ویتامین جوابگوی نیاز بدن نبوده و یا مقدار دفع شده آن از بدن زیاد باشد. کمبود فولات در زنان باردار، منجر به کاهش وزن نوزادان در هنگام تولد، تولد نوزادان نارس و ابتلا به نقص لوله عصبی جنین می‌شود. در نوجوانان، کمبود اسید فولیک منجر به نوعی کم‌خونی شده که در آن گلبول‌های قرمز، بزرگتر از حد طبیعی است.

- اختلال لوله عصبی که به «اسپینا بیفیدا» مشهور است، ناهنجاری مادرزادی است و در نوزادانی که از مادران مبتلا به فقر اسید فولیک به دنیا آمده‌اند، بیشتر دیده می‌شود. در این ناهنجاری، طناب نخاعی خارج از مکان طبیعی خود قرار گرفته و از کمر بیرون زده است. مبتلایان به آن به فلج حرکتی مبتلا می‌شوند. اگر مادرانی که قصد بارداری دارند، دست کم یک ماه قبل از اقدام به بارداری و در طول نخستین سه ماهه بارداری روزانه 4/0 میلی‌گرم اسید فولیک مصرف کنند، بیش از 70 درصد موارد اختلال لوله عصبی قابل پیشگیری است.

- برای پیشگیری از ابتلای نوزادان به اختلال لوله عصبی حتماً باید استفاده از مکمل اسید فولیک در طول نخستین هفته بارداری صورت گیرد. تکامل لوله عصبی از هفته‌های اول پس از لقاح آغاز می‌شود. این موقعی است که در حاملگی‌های پیش‌بینی نشده، خود مادر ازحامله بودن خبر ندارد. در حقیقت 50 درصد بارداری‌ها بدون برنامه‌ریزی قبلی است، بنابراین همه زنان در سن جوانی و فرزندآوری باید هر روز اسید فولیک بخورند.

- زنانی که سابقه به دنیا آوردن نوزاد مبتلابه ناهنجاری اختلال لوله عصبی را داشته‌اند، در معرض خطر به دنیا آوردن نوزاد دیگری با این ناهنجاری سخت هستند. این گروه باید قبل از اقدام به حاملگی، با پزشک مشورت کنند. پزشک در صورت صلاحدید دوز بالایی از اسید فولیک را برای او تجویز خواهد کرد. این دوز تجویز شده یک ماه قبل از اقدام به حاملگی شروع شده و در سه ماهه اول حاملگی ادامه خواهد یافت.

- زنانی که نمی‌توانند قرص‌های اسید فولیک را بخورند، از موادغذایی غنی شده با اسید فولیک استفاده و نیاز روزانه خود به4/0 میلی گرم اسید فولیک را برطرف کنند. البته زنانی که تغذیه متناسب و مختلف دارند هم باید برای پیشگیری از اختلال لوله عصبی، پیش از اقدام به بارداری و در طول سه ماهه اول حاملگی مکمل‌های اسید را بخورند. 

- اسید فولیک ممکن است به محافظت از بدن در برابر سرطان‌های ریه، روده بزرگ و گردن رحم کمک کند. دانشمندان دریافته‌اند زنانی که سلول‌های گردن رحم آنها انباشته از اسید فولیک است، نسبت به زنانی که مقادیر اندکی داشتند، وقتی که در معرض عوامل خطرساز متعدد همچون دودسیگار، ویروس پاپیلومای انسانی، قرص‌های ضد بارداری و به دنیا آوردن فرزند قرار می‌گیرند، دو تا پنج مرتبه کمتر دچار اختلالات سلولی گردن رحم می‌شوند. 

- اسید فولیک درجگر، قلوه و گوشت بدون چربی، لوبیا قرمز، لوبیا سفید، عدس، نخود، سویا، سبوس گندم و برنج، سبزیجات سبز، اسفناج، کلم، چغندر، ذرت، کاهو، مارچوبه، آب پرتقال تازه، آب گوجه فرنگی، موز، طالبی، تمشک، توت‌فرنگی، گریپ‌فروت، کره بادام زمینی، دانه آفتابگردان، نان و ماکارونی تهیه شده از غلات کامل و به میزان کمی در زرده تخم‌مرغ و شیر موجود است.

- پزشکان برای برخی افراد، ازجمله زنان باردار و شیرده، بیماران سوءهضمی، بیماران دیالیزی، کبدی و مبتلایان به کم خونی، تجویز مکمل این ویتامین را ضروری می‌دانند. همچنین صاحبنظران بهداشت عمومی معتقدند که همه زنان در سنین باروری (15 سال تا 44 سال) بهتر است روزانه 4/0 میلی‌گرم اسید فولیک بخورند.

- از آنجا که اسید فولیک یک ویتامین محلول در آب است، بدن مقادیر بیشتری از نیاز آن را از راه ادرار دفع می‌کند. به همین علت این ویتامین برای مدت زیادی در بدن ذخیره نمی‌شود و باید هر روز آن را جایگزین کرد. اسید فولیک موجود در مکمل‌ها و قرص‌های تجویز شده از سوی پزشک، دوبرابر اسید فولیک موجود در مواد غذایی جذب بدن می‌شود. همچنین اسید فولیک در اثر نگهداری موادغذایی در دمای اتاق و پختن به میزان زیادی از بین می‌رود. 

خانم ها،اسید فولیک فراموش نشود!

علی اصغر صفری فرد، ایران، 23 شهریور 88

روز جهانی اهدا کنندگان خون گرامی باد، 14 ژوئن 2015، 24 خرداد 1394

سازمان بهداشت جهانی، جامعه بین المللی انتقال خون، انجمن بین المللی سازمان های صلیب سرخ و هلال احمر و اتحادیه بین المللی سازمان‌های اهدا کنندگان خون به اتفاق هم، از سال 2004 میلادی ( 1383) روز 14 ژوئن را روز به مناسبت سالروز تولد پروفسور لند اشتاینر، پدر طب انتقال خون، روز جهانی اهداکنندگان خون نام گذاری نمودند. در روز جهانی اهدا کنندگان خون، عمل خدا پسندانه اهدا کنندگان خون در سرتاسر دنیا گرامی داشته می شود. در این روز از کسانی تقدیر می شود که با اهدا داوطلبانه وقت و خون شان زندگی را به بیماران و نیازمندان هدیه می کنند. " از اینکه زندگی مرا نجات دادی، متشکرم!"این شعار جهانی روز جهانی اهدا کنندگان خون امسال است. اهدای خون خالص ترین نمونه رفتار بشر دوستانه است و  اهدا کنندگان خون در سرتاسر جهان قهرمانانی هستند که بدون اینکه توقع و چشمداشتی داشته باشند، ایثارگرانه قسمتی از وجود خود را در اختیار همنوعان خود، از هر قوم و نژادی قرار می دهند. بیماران نیازمند از ایثارگران ناشناس تشکر می کنند و اهداکنندگان خون با بذل خالصانه قسمتی از وجود خود به این انجام وظیفه انسانی افتخار می کنند. همگی به احترام تمامی اهداکنندگان خون در سرتاسر جهان، کلاه از سر برداشته،  می ایستیم و برای تک تک آنان آرزوی سربلندی و سرافرازی داریم. 

دانلود کتاب روز جهانی اهدا کنندگان خون

چند نکته در حوزه انتقال خون

الف) راهکارهای جذب اهداکنندگان کم خطر

تاسیس مراکز فصد خون و انجام آزمایش های ویروسی رایگان در مراکز اهدای خون

تحولات شگرفی که در طی قرن بیستم در علم پزشکی رخ داد در برخی از شاخه های  این رشته چشمگیرتر بود.  از جمله آن ها می توان به دانش انتقال خون اشاره کرد که در ابتدای قرن،  وجود خارجی نداشت و درسال‌های پایانی بصورت مجموعه عظیمی از علوم پیوسته بهم درآمد بطوری که شاید هیچ یک از رشته های دیگر دانش پزشکی وجود نداشته باشد که در تماس با این علم نبوده و یا از دست‌آوردهای آن بی بهره باشد. نیاز مبرم به خون اهداکنندگان همیشگی است، به طوری که از هر سه نفری که وارد مراکز درمانی می شود به خون و فرآورده های خونی نیاز پیدا خواهد کرد. اما مهم تر از تامین خون، تامین خون سالم از اهداکنندگان سالم و کم خطر است.

متاسفانه با افزایش شهر نشینی و بهبود تغذیه مردم، غلظت خون افراد افزایش یافته است و تعدای از داوطلبن اهدای خون  به هدف کم کردن میزان حجم خون خود و نه به نیت ایثار و کمک به نیازمندان پا به مراکز انتقال خون می گذارند. عدم داشتن هدف ایثارگرانه سبب می شود پاسخ های صحیح و صادقانه به پرسش های پزشک اهدا کنندگان داده نشود و خطر تهیه خون ناسالم افزایش یابد. استقرار مرکز فصد خون به صورت رایگان و یا با هزینه بیمه سبب می شود دغدغه عدم خونگیری از اهداکنندگان با غلظت بالای خون از بین برود. همچنن انتقال واحدهای انجام آزمایش رایگان بیماری های ویروسی مانند تست اچ آی وی از مراکز بهداشت به مراکز انتقال خون سبب می شود کسانی که به قصد اطلاع از وضعیت ابتلا خود به بیماری های ویروسی مبادرت به اهدای خون می کنند، به این واحدها مراجعه نمایند و با خیال راحت درخواست انجام این تست ها را بکنند.

     ب) راهکارهای حفظ اهداکنندگان سالم

تشویق بانوان به عمل قهرمانه اهدای خون سالم

در حال حاضر بعلت گسترش شهرنشینی، شیوع حوادث و سوانح افزایش چشمگیری داشته و افزایش طول عمر بشر باعث پدید‌آمدن مشکلات کهنسالی از جمله بیماریهای مزمن و کم خونی همراه این بیماری‌ها شده است، همچنین وجود بیماری‌های ارثی همراه کم‌خونی‌ها مانند تالاسمی و غیره تعداد نیازمندان به خون سالم را افزایش داده است.

در حدود 50% جمعیت جامعه را زنان تشکیل می‌دهند ولی در فعالیت های اجتماعی مانند خون دادن کمتر دخالت دارند و در بالاترین برآوردها کمی بیش از 8% بانوان در این امر دخالت دارند که آن هم مربوط به مناطقی است که خانم ها بیشتر در امور زندگی مسئولیت و مشارکت دارند. از آنجایی که میزان خطر بیماری های مختلف منتقله از راه خون و فرآورده های خونی در بانوان به مراتب کمتر از آقایان است، میزان تهیه خون سالم نیز افزایش خواهد یافت و ایمنی خون و فرآورده های خونی بالاتر می رود. مهمترین راهبرد در افزایش مشارکت این نیمه جامعه، تبدیل اهدای خون به عملی قهرمانانه است. هنگامی که مشارکت بانوان در ورزش و کسب مدال های قهرمانی توسط آنان به عنوان افتخارات ملی مطرح شد، خیل علاقه مندی خانم ها به سمت ورزش افزایش بارزی را نشان داد. تا موقعی که باور همگانی بر ناتوانی بانوان به اهدای خون، کم خون بودن آنان و ضعیف شدن پس از اهدای خون تاکید دارد، مشارکت چندانی از بانوان شاهد نخواهیم بود. تبدیل و تشویق اهدای خون توسط بانوان به عملی قهرمانه و اینکه اهدای کمی از خون خودشان منافاتی با وضعیت سلامتی آنان ندارد، سبب خواهد شد مشارکت آنان فعال گشته و آنان نیز در تامین خون سالم مورد نیاز بیماران سهم ویژه ای داشته باشند. 

   ج)روش های افزایش رضایتمندی اهداکنندگان

افزایش رضایتمندی اهداکنندگان، با افزایش رضایت مندی کارکنان

مهمترین جزء هر واحد سازمانی، پرسنل و کارکنان آن سازمان می باشند. مطابق با تعاریف اصول جی ام پی، استقرار و حفظ یک سیستم موفق با کارکرد موثر و بهینه، وابسته به نیروی انسانی آموزش دیده، واجد شرایط و به تعداد کافی است. مسئولیت‏های هر شخص باید به‏روشنی تعریف و پرسنل مربوطه وظایف خود را درک کنند. برای دستیابی به این هدف، کارکنان باید برای انجام صحیح وظایف خود به نحو مقتضی تشویق شوند. مراکزی که با مردم به طور مستقیم سروکار دارند نیاز به کارکنانی دارند که با روی خوش به ارباب رجوع خدمت رسانی کنند و در تمام طول ساعات کاری خود به غیر ازاین موضوع فکر دیگری نداشته باشند. عدم وجود دغدغه مالی از مهمترین عواملی است که سبب رسیدن به آرامش فکری می شود. پرداخت عادلانه در بین کارکنان یک نهاد و نیز برابری نسبی میزان دریافتی کارکنان با سازمان ها و مراکز مشابه، موجب ارتقاء بهره بری سازمانی و نیز رضایت ارباب رجوع می شود. مسئولان سازمان باید از تمام راه های ممکن مانند استفاده از وسایل ارتباط جمعی به طور شایسته اطلاع رسانی کنند تا مقامات ذیربط کشوری به اهمیت این سازمان، خدمات ارائه شده و نیز خطراتی که همیشه پرسنل را تهدید می کند، پی ببرند و در تعیین بودجه های ملی و استانی این امر را مد نظر داشته باشند. همواره باید به خاطر داشته باشیم تنها تامین کننده مواد اولیه برای سازمانی مانند سازمان انتقال خون، خون اهدا کنندگان داوطلب و بدون چشمداشت مادی است. رضایت مندی داوطلبان اهدای خون از برخورد مناسب کارکنان و حفظ کرامت انسانی، سبب بازگشت آنان به مراکز اهدای خون و تشویق سایرین برای انجام این عمل انسان دوستانه است.

مصاحبه روزنامه اطلاعات با علی اصغر صفری فرد

روزنامه اطلاعات، سه شنبه 16 تیرماه 1394

اصغر صفری فرد، کارشناس ارشد خون شناسی و بانک خون به اهدا کنندگان خون به‌خصوص درماه مبارک رمضان توصیه می‌کند: پس از اهدای خون به مدت 10 تا 15 دقیقه بر روی تخت خونگیری استراحت کنید و از جای خود بلند نشوید. بدن شما به این زمان نیاز دارد تا خود را با حجم خون اهدایی تطبیق دهد. چنانچه شما زودتر از آن که کارشناسان اجازه می‌دهند از جای خود برخیزید، ممکن است دچار سرگیجه و ضعف شوید و یا حتی تعادل خود را از دست بدهید و غش کنید. این استراحت کوتاه مدت را از بدن خود دریغ نکنید.

وی تاکید می‌کند: به هنگام بلند شدن، از تخت بعنوان تکیه گاه استفاده کنید و با تکیه بر دستی که از طریق آن خون اهدا کرده‌اید، بلند نشوید، زیرا این کار ممکن است سبب خون‌ریزی مجدد شود.مراقب محل خون گیری روی بازوی خود باشید و حداقل تا 4 ساعت به پوششی که کارشناس خون‌گیری بر روی بازوی شما قرار داده است، دست نزنید.

صفری فرد می‌افزاید:بعد از اهدای خون می‌توانید بعد از نیم ساعت به کار و زندگی روزمره خود برگردید، منوط به آنکه تا 24 ساعت به دستی که از طریق آن خونگیری انجام شده است، فشار وارد نکنید و از انجام کارهای سخت و بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزید، تا ناحیه سوزن زده شده دچار کبودی و یا خونریزی نشود.

این کارشناس ارشدخون‌شناسی همچنین می‌گوید: خلبانان وخدمه پروازی هواپیماهای مسافری،خلبانان هواپیماهای جنگی،رانندگان جرثقیل و دیگر وسایط نقلیه سنگین، غواصان،کسانی که در آتش نشانی کارمی کنند، ورزشکارانی که ورزش‌های سنگین وحرفه‌ای انجام می‌دهند، افرادی که از نردبان بالا می‌روند یا در ساختمان‌های مرتفع روی داربست کار می‌کنند، رانندگان قطاروکوهنوردان بایدحداقل 12 تا 24 ساعت بین اهدای خون و برگشت به کار وشغل شان، فاصله زمانی باشد.

صفری فرد توصیه می‌کند: برای جبران خونی که اهدا کرده اید، مقدار بیشتری آب و نوشیدنی (طی 24 ساعت آینده و به‌ویژه 4 ساعت اول ) بنوشید و غذای کاملی بخورید.سعی کنید از غذاهای مغذی و غنی از آهن مانند انواع گوشت قرمز، جگر، مرغ، تخم مرغ،ماهی وحبوبات مانند نخود، لوبیا و عدس بیشتر استفاده کنید.

برخی از میوه‌ها مانند مرکبات ( پرتقال و لیمو ترش )، کیوی و سبزیجات، گوجه فرنگی و فلفل سرشار از ویتامین ث و در جذب بیشتر آهن، بسیار موثر است.

از اینرو بلافاصله پس از صرف غذا، برای جذب بهتر آهن، میوه و سبزی‌های حاوی «ویتامین ث» بخورید و به این موضوع توجه داشته باشید که حجم مایع خون اهدایی طی 24 ساعت و تعداد گلبول‌های قرمز خون هم حداکثر پس از عرضه 2 تا 4 هفته در بدن جبران می‌شود.

روزنامه اطلاعات، متن کامل مصاحبه

وقتی که فشار خون می افتد!

وقتی فشار خون می افتد!

علی اصغر صفری فرد، گسترش صنعت، 8 تیرماه 88

بیشتر افراد فکر می‌کنند که فشار خون بالا خطرناک بوده و هر چه فشار خون پایین‌تر باشد بهتر است. به همین دلیل با مراجعه به پزشک و رعایت رژیم غذایی و انجام ورزش منظم سعی در پایین نگهداشتن فشار خون خود دارند. فشار خون پایین هم مهم بوده و می‌تواند سبب سرگیجه یا غش شده و حتی نشانه ابتلا به بیماری‌های قلبی، غدد یا سیستم عصبی باشد. فشار خون پایین در مواقع حاد می‌تواند مغز و دیگر اندام‌های حیاتی را از دستیابی به اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز محروم کند و منجر به بروز پدیده‌ای شود که تهدیدکننده زندگی بوده و به نام «شوک» شناخته می‌شود.

فشار خون چیست؟

فشارخون نیرویی است که به‌وسیله جریان خون به دیواره رگ‌ها وارد شده و یکی از نشانه‌های حیاتی اصلی محسوب می‌شود. خون  توسط پمپاژ قلبی به تمام بدن از طریق شبکه‌ای از رگ‌ها و مویرگ‌ها فرستاده شده و سپس از طریق سیاهرگ‌ها به قلب بر‌می‌گردد وقتی قلب منقبض شده و خون را پمپ می‌کند، فشار خون در رگ‌ها بالا می‌رود که آن را فشار سیستولیک یا «بیشینه» می‌نامند و هنگامی که قلب منبسط شده و دوباره از خون پر می‌شود، فشار در رگ‌ها پایین آمده و آن‌ را فشار دیاستولیک یا کمینه می‌گویند. بنابراین هنگامی که فشار خون را اندازه‌گیری می‌کنند، هر دو فشار فوق را در نظر می‌گیرند. پایین‌ترین فشار خون هنگامی رخ می‌دهد که شما خواب یا در حال استراحت کامل هستید. حالت سر پا بودن و ورزش کردن یا نگرانی و اضطراب سبب افزایش فشار خون می‌شوند.

فشار خون طبیعی

فشار خون طبیعی در افراد بالغ جوان، در حدود 120 روی 80 میلیمتر جیوه است. اگرچه در بعضی از افراد که کاملا سالم و شاداب هستند، فشار خون پایین تا حدود 90 روی 60 میلیمتر جیوه هم وجود دارد.  این افراد، اغلب دارای تعداد ضربان نبض کمتر از حد طبیعی هم هستند (کمتر از 70 بار در دقیقه). به خاطر این که ورزشکاران حرفه‌ای و در سطح بالا، اغلب دارای فشار خون پایین و تعداد ضربان نبض پایین‌تری هستند، برخی پزشکان معتقدند که فشار خون پایین نشانه سلامتی است.

فشار خون پایین و نشانه‌های آن

به‌طور معمول برخی از افراد جامعه و بخصوص خانم‌ها، فشار خون پایین دارند و این طبیعی است. معمولا فردی که فشار خون پایین دارد، پر فشاری خون پیدا نمی‌کند.  ممکن است هر شخصی در شرایط خاصی فشارش افت پیدا کند که این عوامل می‌تواند طبیعی یا بیمار‌ی‌‌زا باشد. به عنوان مثال در تابستان با نخوردن آب یا نمک کافی و انجام ورزش یا فعالیت بدنی زیاد، ممکن است خون غلیظ شده و فشار خون پایین بیاید. اما اگر یک خانم جوان همیشه فشارش پایین باشد، طبیعی است و مشکلی ندارد.  به هر حال در برخی تحقیقات، مشکلاتی در افراد مبتلا به فشار خون پایین دیده شده می‌شود. این موارد شامل احساس ضعف، بی حالی، خستگی، کسالت و کمی افسردگی است.  این افراد باید در غذای خود از نمک بیشتری استفاده کنند. اگر فشار خون آنقدر پایین بیاید که در خون رسانی به مغز اختلال ایجاد کند، سرگیجه و غش دیده می‌شود و این حالت بویژه در موقعی که شخص یک باره از جای خود بلند شده و می‌ایستد، در فرد روی می‌دهد. بیماری حاد و پیشرفته مثل خونریزی یا عفونت شدید، مصرف داروهای کاهنده فشار خون مانند آلفا بلاکرها، ابتلا به دیابت، بالا بودن سن، ابتلا به بیماری‌های اعصاب کنترل‌کننده رگ‌ها، اسهال شدید، مسمومیت غذایی، فعالیت در هوای گرم، کم خوردن نمک، شوک و استرس زیاد، دلایل شایع فشار خون پایین هستند.  باید توجه داشت که در برخی افراد پایین بودن فشار خون ارثی است. اولین نشانه‌های افت فشار خون چه به صورت طبیعی و چه به صورت بیماری‌، رنگ‌پریدگی شدید، عرق سرد، سرگیجه، بی حالی، خشک شدن آب دهان، سیاه رفتن چشم و تپش قلب هستند. اگر در چنین شرایطی، فرد به سرعت ننشیند یا دراز نکشد خون به مغز نرسیده و محکم به زمین می‌خورد و ممکن است با سر فرود آمده و عوارض دیگری به وجود بیاید.

برداشت اشتباه

خیلی‌ها افت فشار خون را با افت قند خون اشتباه می‌گیرند. تشخیص بین این دو سخت است زیرا علائم آن تقریبا در هر دو یکسان است. در این زمان معمولا به فرد آب قند می‌خورانند که البته هم به نفع فشار خون پایین و هم به نفع افت قند خون است. استفاده از نمک هم مهم است، زیرا نمک از راه زبان جذب می‌شود. این کار در هوای گرم مانند استان‌های جنوبی یا هنگام حج در عربستان توصیه می‌شود.

قابل توجه بانوان

تاکنون هیچگونه رابطه شناخته شده‌ای بین فشار خون پایین و اشکال در  باردار شدن دیده نشده ، اما ممکن است بانوان باردار سوال کنند که آیا فشارخون پایین نیاز به درمان دارد؟ پاسخ این است که اگر شما احساس سلامتی و راحتی می‌کنید، بیشتر پزشکان به شما نه خواهند گفت.مصرف دارو در دوران حاملگی، می‌تواند به جنین شما صدمه بزند، بنابراین برای شما خیلی مهم است که تا حد امکان از مصرف دارو در این مدت خودداری کنید.اگر شما احساس ناخوشی می‌کنید، یا این که آب بدن خود را از دست داده‌اید و وقتی که بلند می‌شوید سرتان گیج می‌رود،  فشار خون شما ممکن است افت کرده باشد. در این موقع آب فراوان بنوشید. در مناطق سردسیر، حداقل نوشیدن روزانه دو لیتر آب و در مناطق گرمسیر، سه لیتر مناسب است .بهتر است خانم‌ها طی دوران عادت ماهانه‌شان علاوه بر خوردن قرص آهن، از مقدار بیشتری نمک  در غذا هم استفاده کنند.آخرین نکته مهم این است که اگر در حالت خوابیده و درازکش هستید، ابتدا بنشینید و سپس با استفاده از گرفتن یک تکیه‌گاه  به آرامی بلند شوید.

  وقتی فشار خون می افتد

علی اصغر صفری فرد، گسترش صنعت، 8 تیرما�

وبلاگ های علی اصغر صفری فرد

شکوفانیوز، پایگاه اطلاع رسانی فعالیت های علمی و آموزشی علی اصغر صفری فرد

شکوفا نیوز

www.shokofanews.blogsky.com

کتاب های سلامتی، کتاب های علی اصغر صفری فرد در حوزه سلامت

کتاب های سلامتی

www.fardbook.blogsky.com

اخبار آزمایشگاهی، مقالات علی اصغر صفری فرد در ماه نامه اخبار آزمایشگاهی

وبلاگ تخصصی اخبار آزمایشگاهی

www.fardazma.blogsky.com

دیابتی که شیرین نیست!

دیابتی که شیرین نیست!

علی اصغر صفری فرد، تندرستی، نیمه اول خرداد90

در زمان های دور، پزشکان برای تشخیص بیماری قند، مجبور بودند که ادرار را بچشند و از این طرق متوجه شدند که در برخی افراد با وجود اینکه حجم ادرار و دفعات آن بسیار زیاد است، ولی ادرار شیرین نیست. به همین خاطر به آن، نام دیابت بی مزه دادند. دیابت بی مزه گاهی اوقات به نام "دیابت آبکی" هم شناخته می شود تا با دیابت معمولی یا دیابت قندی افتراق داده شود و بر خلاف آن ارتباطی به بیماری قند ندارد.

هیپوفیز و هورمون هایش

غدد درون ریز، اعضای کوچک ولی ضروری هستند که کلیه هورمون های تنظیم کننده عملکردهای بدن را ترشح می کنند. هیپوفیز، تیروئید، پاراتیروئید و فوق کلیوی از غدد مهم بدن می باشند. هورمون ها هم مواد شیمیایی هستند که توسط غدد درون ریز ترشح شده، فعالیت سلول های خاصی را در بدن تنظیم می کنند.

غده هیپوفیز عضوی به اندازه یک انگشتانه است که درست زیر مغز قرار دارد. خیلی سبک است، به طوری که وزنش کمتر از یک گرم و به دو بخش جلویی و عقبی تقسیم می‌شود که هر کدام ترشح هورمون‌های خاصی را بر عهده دارند. هورمون ضد ادراری یا "وازوپرسین" توسط قسمت عقبی هیپوفیز ترشح می شود.

سر منشاء بیماری

هر عاملی که موجب بیماری یا نقص عمل کرد قسمت عقبی هیپوفیز شود، موجب می شود مقدار بسیار کمی هورمون ضد ادراری تولید شده و بیماری دیابت بی‌مزه پدید آید. در این بیماری کاهش یا عدم ترشح هورمون ضد ادراری وجود دارد. این هورمون در شرایط طبیعی بر روی کلیه ها موثر بوده و با تغلیظ ادرار و باز جذب قسمت اعظم آب آن، حجم ادرار خروجی را کاهش می دهد. در دیابت بی مزه به دلیل مشکلات هورمونی باز جذب آب صورت نگرفته و حجم مایعات خروجی از بدن بیش از حد می گردد. رنگ ادرار نیز به همین دلیل زرد نبوده، رنگ پریده یا بی رنگ است و غلظت یا وزن مخصوص آن پایین می باشد. با دفع فراوان آب بدن ، ممکن است کاهش پروتئین و ویتامین های ضروری روی داده و اختلال‌ الکترولیتی‌، خصوصاً با کمبود سدیم‌ یا پتاسیم دیده شود. اختلال الکترولیتی می‌تواند باعث‌ نامنظمی‌ ضربان‌ قلب‌، خستگی‌، و نارسایی‌ احتقانی‌ قلب‌ گردد.

عوامل مهم

از مهم‌ترین عوامل بروز بیماری می‌توان به وجود بدخیمی و تومورهای غدد هیپوفیز اشاره کرد. اعمال جراحی روی هیپوفیز یا استفاده از مواد رادیواکتیو و اشعه درمانی تومورهای مغزی (در نواحی هیپوفیز) عامل دوم ایجاد بروز دیابت بی‌مزه است. عامل دیگر، جراحات شدید به سر در اثر تصادفات و یا صدمات شدید مغزی است که اغلب با شکستگی در جمجمه نیز همراه می باشد. در برخی از موارد نیز هیچ‌کدام از عوامل در فرد بیمار دیده نمی‌شود اما فرد به این بیماری مبتلا است که ناشی از مشکلات ژنتیکی است. این بیماران به طور معمول از دوران کودکی، به طور ارثی گرفتار این بیماری هستند و دارای سابقه بیماری در والدین خود می باشند. با این وجود در نزدیک به نیمی از موارد دیابت بی مزه علت ایجادی بیماری ناشناخته است و شخص بدون داشتن آسیب یا صدمه ای دچار آن می گردد. در یک نوع از دیابت بی مزه، با وجود ترشح هورمون ضد ادراری از غده هیپوفیز، کلیه ها به هورمون ضد ادراری واکنش نمی دهند که به نام دیابت ضد ادراری نفروتیک شناخته می شود. این مشکل ممکن است ناشی از مصرف برخی داروها یا نواقص ژنتیکی مادرزادی کلیه ها باشد. متاسفانه این مشکل در حال حاضر قابل درمان نبوده و تا آخر عمر با بیمار همراه است. البته برخی درمان ها می توانند تا حدودی نشانه های بیماری دیابت نفروتیک را بهبود بخشند. گاهی اوقات کمبود هورمون ضد ادراری در دوران حاملگی رخ می دهد. که به نام دیابت بی مزه حاملگی شناخته می شود. درمان آن هم با داروهای حاوی هورمون ضد ادراری صورت می گیرد. همراه با درمان، این مشکل نیز در عرض 4 تا 6 هفته پس از زایمان مرتفع می گردد و بدین ترتیب استفاده از دارو هم متوقف می شود. به هر حال ممکن است در حاملگی های بعدی هم نشانه های بیماری مجددا ظاهر شود.

نشانه ها

علایم مهم این بیماری عبارت است از دفع‌ مقدار زیاد‌ ادرار رقیق‌ و بدون‌ رنگ‌ (تا 15 لیتر در روز)، تشنگی بیش از حد، یبوست، خشکی‌ دست‌ها و نوشیدن فراوان آب و مایعات که تقریبا در تمام بیماران مبتلا به دیابت بی‌مزه دیده می‌شود. بیدار شدن در هنگام شب برای رفتن به دستشویی و شب ادراری ناخودآگاه از دیگر مشکلات این بیماری است. در نوع شدید بیماری حجم زیادی از مایعات بدن به صورت ادرار از بدن بیمار دفع می‌شود که گاهی این مقدار به حدود 24 لیتر در روز هم ممکن است برسد و شخص بیمار نیاز به ادرار کردن در هر 30 تا 60 دقیقه را احساس می‌کند.

برخورد با بیمار

اگر مقدار لازم آب و مایعات به بدن بیمار نرسد، ممکن است کم‌آبی شدید در بدن شخص ایجاد شود که موجب بروز ضعف، تب، حالت‌های روانی، سستی بیش از حد و مرگ می‌شود. به همین علت در برخورد با این‌گونه بیماران باید آنها را به سرعت به مراکز درمانی منتقل کرد تا در ابتدا، علت بروز بیماری مشخص شود و سپس با درمان ابتدایی موجب جلوگیری از بروز عوارض بیماری در شخص شویم و در نهایت با بررسی دقیق، علت اصلی بروز بیماری کشف و درمان شود. معمولا دیابت بی مزه بیماری است که دائمی است و قابل درمان مطلق نیست اما علائم و نشانه های بیماری مانند تشنگی مفرط و دائمی، نوشیدن آب زیاد و ادرار فراوان به مقدار زیاد یا به طور کامل با استفاده از داروهای گوناگون قابل برطرف شدن هستند.

توصیه آخر

اگر شما یا یکی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان علایم‌ دیابت‌ بیمزه‌ را دارید، همینطور علایم‌ بیماری علی‌رغم‌ درمان‌ رو به‌ بهبود نگذاشته و یا بر اثر مصرف دارو دچار عوارض جانبی شده اید، به‌ پزشک‌ خود مراجعه‌ نمایید. رژیم‌ خاصی‌ توصیه‌ نمی‌شود. تا حدی‌ که‌ احساس‌ نیاز دارید آب‌ و مایعات بنوشید.

دیابتی که شیرین نیست!

علی اصغر صفری فرد، تندرستی، نیمه اول خرداد90

"سر دل" سوزی!

"سر دل" سوزی!

علی اصغر صفری فرد، ایران 5 مهر 88

مری در محل اتصال به معده، دارای عضله‌ای است که مانند یک دریچه عمل می‌کند. این دریچه تحتانی، اسید معده را نگه داشته و مانع بازگشت غذا و اسید به مری می‌شود. وقتی این دریچه شل و ضعیف شود یا درست عمل نکند، محتویات معده ممکن است به مری برگشته و ایجاد سوزش سر دل کند که در زبان عامه به آن ترش کردن گویند.

 هر فرد حتی کودکان و شیرخواران ممکن است به بیماری بازگشت محتویات معده به مری و سوزش سر دل مبتلا شوند. با این وجود، این بیماری در سنین 40 سال شایع‌تر است. سوزش مکرر سر دل هنگام شب‌، احتیاج مکرر به استفاده از آنتی‌اسیدها، آروغ زدن فراوان یا قی کردن و بازگشت مایع ترش مزه به دهان، از نشانه‌های شل شدن دریچه مری و برگشت محتویات معده به مری است.

20درصد افراد بالغ، دست کم یک بار در ماه سوزش سر دل را تجربه می‌کنند. این افراد می‌توانند مشکل خود را با تغییراتی در رژیم غذایی، داروهای آنتی‌اسید و کاهش وزن کنترل کنند. افرادی که هفته‌ای یک بار به سوزش سر دل مبتلا می‌شوند، بیشتر اوقات با این درمان‌ها تا حد زیادی تسکین پیدا می‌کنند. اما 5 تا 15 درصد افراد بالغ، به اختلال شدید مبتلا هستند.

وعده‌های غذایی حجیم یا خوردن غذا بلافاصله قبل از خواب، خوردن شیرینی و شکلات، غذاهای چرب و سرخ شده، نعناع، قهوه و الکل، وارد شدن فشار به معده در اثر خم شدن به جلو، پوشیدن لباس‌های تنگ، بلند کردن اشیای سنگین، چاقی، مصرف برخی داروها، سیگار کشیدن، استرس و داشتن سابقه خانوادگی، از عوامل شایع بازگشت غذا از معده به مری و ایجاد سوزش سر دل است.

برای افرادی که اختلال خفیف دارند، چنین مشکلی رنج‌آور است، اما کمتر به عوارض جدی مبتلا می‌شوند. افرادی که سوزش سر دل مزمن دارند و از چند بار در هفته تا چند بار در روز با این مشکل درگیر می‌شوند، باید برای درمان اقدام کنند، زیرا در صورتی که این مشکل درمان نشده بماند، ممکن است عوارض خطرناکی ایجاد شود.

بدون توجه به شدت بیماری، نخستین قدم در کنترل آن، ایجاد تغییر در برخی عادات زندگی است. در موارد خفیف شاید تغییر در عادت ها همه آن چیزی باشد که برای درمان به آن نیازمند هستیم. در موارد شدیدتر بیماری، ایجاد تغییر در عادت‌های زندگی، کنترل بیماری به وسیله دارو را راحت تر می‌کند.

با تغییراتی در رژیم غذایی می توان تا حد زیادی از ایجاد سوزش سردل پیشگیری کرد. به جای سه وعده غذایی زیاد و حجیم، وعده‌های غذایی متعدد با حجم بسیار کم بخورید، آهسته غذا بخورید. با شکم پر نخوابید، بین وعده غذایی خود و زمان خوابیدن دست کم سه ساعت فاصله در نظر بگیرید، نوشیدن قهوه و نوشابه‌های گازدار، همچنین خوردن غذاهای چرب، خوراکی‌های حاوی سس گوجه‌فرنگی، پیاز، نعناع، پونه، انواع ادویه(مانند پودر فلفل یا ادویه کاری)، شکلات، مرکبات، میوه‌ها و آبمیوه‌های ترش و گوجه‌فرنگی تا حد امکان اجتناب کنید، سیگار را کنار بگذارید. لباس‌های تنگ و چسبان نپوشید و وزن خود را کم کنید.

هنگام خواب سر خود را چند سانتی‌متر بالاتر قرار دهید. برای این کار، سر رختخواب یا تختخواب خود را حدود 15 تا 25 سانتی‌متر بالا بیاورید. این کار موجب ایجاد یک شیب تدریجی از سر تا پاها شده و به پیشگیری از بازگشت اسید به مری در هنگام خواب کمک می‌کند. تشک یا همه تخت خود را شیب‌دار کنید نه این که از چند بالش استفاده کنید، چون در این صورت فشار روی معده افزایش یافته و در نهایت می‌تواند علائم را بدتر کند.

تحقیقات نشان داده است که عارضه بازگشت محتویات معده به مری، ممکن است در بلندمدت به زخم مری یا حتی سرطان مری تبدیل شود. سرطان معده از بیماری‌های بدخیم معده محسوب می‌شود که متأسفانه در ایران هم بسیار شایع است.

اگر دچار درد و سوزش پشت جناق سینه می‌شوید باید به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق آن مشخص شود، زیرا ممکن است علت آن به جای سوزش سر دل، مشکل دیگری باشد. 

"سر دل" سوزی!

علی اصغر صفری فرد، ایران، 5 مهر 88

ده نشانه ای که نباید نادیده گرفته شوند

ده نشانه ای که نباید نادیده گرفته شوند

علی اصغر صفری فرد، وطن امروز، 2 آذر87

برخی علائم و ناراحتی ها مانند درد سینه، درد شکم یا خونریزی بدون علت، نشانه هایی هستند که شما با مشاهده     آن ها فورا به پزشک خود مراجعه می کنید. اما برخی علائم وجود دارند که با وجود مهم بودن، شما به آنها توجه ای نشان نداده و فکر نمی کنید به خاطر آن ها باید پیش پزشک خود بروید.

در این به تعدادی از این موارد اشاره می گردد که شناختن آن ها بسیار ارزشمند است. شاید از دانستن برخی از آن ها شگفت زده و متعجب شوید. اما باید بدانید که این نشانه ها مهم بوده و مهم تر از آن این است که با مشاهده این علائم به موقع پیش پزشک خود بروید. اگر به  این نشانه ها  سر موقع توجه نشود، پیآمد های حاصله از این بی توجه ای، رو ی کیفیت زندگی تاثیر گذاشته و حتی ممکن است زندگی شما را به مخاطره بیاندازد. 

این نشانه ها را نادیده نگیرید:

10 نشانه را زیر را نادیده نگیرید. هرچند که برخی از آن ها به وضوح مشخص نشده و هشدار دهنده نیستند. اما حقیقت آن است که بدن شما به شما اطلاع می دهد که چه نیاز هایی دارد. در حالی که برخی پیام های ارسالی جنبه اطلاع رسانی دارند، برخی دیگر اضطراری بوده و اورژانس هستند.

1- کاهش وزن بدون علت

اگر بدون دلیل و یا داشتن رژیم غذایی، وزن از دست می دهید به نزد پزشک خود بروید. کاهش وزن غیر عمدی در دو حالت زیر باید مورد توجه قرار گیرد: کم شدن 5 درصد وزن در عرض یک ماه و یا کاهش10 در صد وزن در مدت شش ماه تا یک سال. کاهش وزن بدون دلیل خاص، می تواند به علت برخی بیماری ها مانند: غده تیروئید بیش فعال(هیپر تیروئیدیسم)، افسردگی، بیماری کبد، سرطان و سایر ناراحتی های غیر بدخیم، یا برخی بیماری ها که با جذب صحیح مواد غذایی مداخله می کنند ( مانند ناهنجاری سوء جذب) ایجاد شود.

2- تب پایدار

اگر شما دارای سیستم ایمنی طبیعی هستید ونیز تحت هیچگونه درمان، مانند شیمی درمانی برای درمان بدخیمی ها نمی باشید، وجود تب پایدار اندک ( بالای 38 در جه سانتی گراد – 4/100 درجه فارن هایت) هم اگر بیش از یک هفته باقی بماند نیاز به مراجعه به پزشک دارد. اگر همراه تب دچار لرز هم هستید و یا تب بالای  39 در جه سانتی گراد ( 103 درجه فارن هایت) دارید، یا مبتلا به بیماری حاد دیگری نیز می باشید، هر چه زودتر پزشک خود را ملاقات کنید. باید توجه کنید که اگر در سیستم ایمنی خود مشکلی دارید، یا دارو های مهار کننده ایمنی مصرف می کنید، ممکن است تب علائم هشداری قابل روئیتی نباشد و در این حالات پزشک به شما خواهد گفت دیدن چه نشانه هایی مهم بوده و نیاز به ارزیابی های بیشتر دارد.

تب پایدار ممکن است نشانه وجود عفونت های مخفی باشد. عفونت های مخفی ممکن است از عفونت های دستگاه ادراری گرفته تا سل متفاوت بوده و در قسمت های مختلف بدن به وجود بیاید. باشد. در بیماری های بدخیم مانند لنفوم هم، تب پایدار یا طولانی مدت وجود دارد . در مصرف برخی داروهای خاص و نیز در برخی بیماری ها و تب طولانی مدت دیده می شود. وجود تب همراه با عفونت های قابل درمان، مانند عفونت های دستگاه ادراری امری شایع است. اما در صورتی که تب هر چند اندک بیش از دو هفته طول بکشد، به پزشک خود رجوع کنید. برخی موارد بدخیمی که هنوز نهفته بوده و تشخیص داده نشده است و نیز سل یا سایر بیماری های دیگر، با تب طولانی مدت یا پایدار همراه می باشند.

3-  نفس تنگی

احساس نفس تنگی ، علاوه بر حالات طبیعی مانند گرفتگی بینی یا بعد از ورزش، می تواند نشانه یک مشکل سلامتی مخفی باشد. اگر شما می بینید که نمی توانید به درستی نفس بکشید یا دچار حالت نفس نفس زدن و یا خس خس می شوید نزد پزشک خود بروید. احساس کمبود نفس همراه با فشار و تقلا، یا بدون آن و نیز در هنگام خم شدن نشانه ای است که اقدامات درمانی فوری را می طلبد. علل ایجادی کمبود نفس ممکن است شامل بیماری انسدادی ریوی، برونشیت مزمن، آسم، مشکلات قلبی، تشویش و اضطراب، حملات روحی و روانی، ذات الریه، وجود لخته خونی در ریه ( آمبولیسم ریوی)، فیبروز ریوی و فشار بالای ریه ها باشد.

4-  تغییرات غیر قابل توضیح در عادات گوارشی و اجابت مزاج

اگر این نشانه ها را دیدید نزد پزشک خود بروید :دل درد غیر قابل توضیح، اسهال شدید که بیش از دور روز ادامه پیدا کند، اسهال متوسط که بیش از دو هفته ادامه پیدا کند، یبوست که بیش از دو هفته ادامه پیدا کند، اسهال خونی و مدفوع قرمز یا سیاه رنگ. تغییر در عادات گوارشی و اجابت مزاج ممکن نشانه عفونت باکتریایی مانند عامل حصبه ( میکروب سالمونلا) و عامل زخم معده( میکروب کمپیلو باکتر ) یا عفونت ویروسی و انگلی باشد. سایر علل احتمالی می تواند بیماری التهابی شکم و سرطان روده باشد.

5- تغییرات وضعیت روان

درصورت وجود این نشانه ها اقدامات درمانی لازم است. در هم ریختگی فکری و گیجی ناگهانی یا تدریجی، گم گشتگی، رفتار پرخاشگرانه ناگهانی، وهم و هذیان. تغییرات در رفتار و تفکر ممکن است به علل عفونت، ضربه وارده به سر، سکته، قند پایین خون، یا حتی مصرف برخی داروها به ویژه آن هایی که شما به تازگی شروع به استفاده کردن آنها کرده اید، باشد.

6- سرد درد شدید یا  مداوم (به ویژه اگر شما بیش از 50 سال دارید)

اگر تجربه این حالات را دارید نیاز به معاینه فوری دارید: سر درد ناگهانی و شدید که به نام سردرد غرش مانند شناخته می شود، سردرد همراه با تب، سفتی گردن، جوش های پوستی، گیجی مغزی، غش، اشکال در بینایی، ضعف، بی حسی، اختلال در تکلم، و درد در هنگام جویدن غذا، سردردی  که با ضربه به سر شروع شده و یا بعد از آن بدتر می گردد. این نشانه های سر درد ممکن است  به علل سکته، التهاب عروق خونی، مننژیت، بدخیمی مغزی، گشاد شدن عروق یا خونریزی در قسمت سر بعد از ضربه وارده به آن ایجاد شود.

7- از دست دادن موقت کنترل حرکات، صحبت کردن و بینایی

این علائم بسیار مهم هستند. این ها ممکن است نشانه سکته یا حمله قلبی گذرا باشند. اگر هر کدام از این حالات را احساس می کنید، سریعا باید تحت مراقبت های پزشکی قرار بگیرید. از دست دادن حس و ضعف ناگها نی در اندام های صورت، دست ها، پاها و هر عضو دیگر، تیره و کدر شدن ناگهانی چشم ، یادست دادن بینایی، از دست دادن توانایی سخن گفتن، مشکل در تکلم یا صحبت کردن غیر قابل فهم، سر درد بسیار شدید، گیجی ناگهانی، از دست دادن تعادل و یا افتادن.

8- برق زدن چشم ها

احساس برق زدن ناگهانی چشم ها، مانند حالتی که در هنگام فلاش زدن دوربین عکاسی رخ می دهد و وجود نقاط نورانی، ممکن است نشانه جدا شدن  شبکیه از محل خود باشد. برای اینکه بینایی چشم آسیب دیده حفظ شود، به مراقبت فور ی و اقدامات درمانی نیاز است.

9- احساس سیری بعد از خوردن مقدار کم مواد غذاییاحساس سیری بعد از میل اندکی ماده غذایی و داشتن حالت تهوع و استفراغ مداوم که بیش از یک هفته باقی می ماند، علائم هشدار دهنده ای هستند که باید توسط پزشک ارزیابی شوند. برخی بیماری ها مانند بدخیمی لوزالمعده، بدخیمی معده و بدخیمی تخمدان ها ممکن است این  علائم را ایجاد کنند.

10- مفصل متورم، قرمز و داغ

این نشانه ها ممکن است در عفونت مفصل رخ دهد و برای اینکه مفصل صدمه ندیده و عفونت میکروبی هم به جاهای دیگر بدن منتشر نشود، به مراقبت فوری نیاز دارد. سایر علل مانند نقرس و برخی انواع آرتریت مانند آرتریت رو ماتیسمی نیز می توانند چنین علائمی را بروز دهند. 

ده نشانه ای که نباید نادیده گرفته شوند

علی اصغر صفری فرد، وطن امروز، 2 آذر87

سلامتی لوبیاهای سحرآمیز را فراموش نکنید

 

سلامتی لوبیاهای سحرآمیز را فراموش نکنید

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 16 فروردین 88

بیشتر مردم بیماری های قلبی و سرطان را به عنوان قاتلین آرام و ساکت می شناسند و می دانند که اندازه گیری مرتب فشار خون و بررسی سطح کلسترول و داشتن معاینه های منظم مانند تست سرطان سینه در بانوان برای حفظ سلامتی بسیار مهم و حیاتی هستند. اما بیشتر مردم نمی دانند که بیماری مزمن کلیه یک بیماری شایعی است که زندگی را به مخاطره می اندازد. این بیماری تا زمانی که خیلی پیشرفت نکرده باشد نشانه های خاصی نداشته و شخص متوجه ابتلا به آن نمی شود. نکته قابل توجه این است که بیماری مزمن کلیه در مراحل اولیه خود به آسانی با انجام آزمایش های ساده قابل تشخیص است.

تحقیقات اخیر نشان داده است که در سرتاسر جهان میلیون ها نفر به ببماری مزمن کلیه مبتلا بوده و خیلی بیشتر از آن، در معرض خطر ابتلا هستند. متاسفانه همه گیری جهانی بیماری دیابت و چاقی سبب خواهد شد که در آینده، موارد ابتلا به این بیماری خیلی بیشتر از حال حاضر باشد. عدم تشخیص و درمان بیماری مزمن کلیه، می تواند به ایجاد مشکلات بسیار جدی مانند نارسایی کلیه که سبب می شود فرد نیاز همیشگی به دیالیز یا پیوند کلیه پیدا کند، منتهی گردد. اقدامات اولیه مناسب سبب می شود که روند پیشرفت بیماری کلیه کند شده و حتی متوقف گردد. به همین دلیل انجام آزمایش های ساده اولیه و به هنگام در مورد افراد در معرض خطر اهمیت فراوان دارند. بزرگداشت روز جهانی کلیه فرصتی است که در باره این بیماری، راه های پیشگیری و مراقبت از آن نکاتی را فرتا بگیریم. در این جا پنج مرحله آموزش در مورد این بیماری آورده شده است.

مرحله اول: این حقایق را بدانید.

شش کاری که کلیه های سالم انجام می دهند عبارتند از:

تنظیم سطح مایعات بدن

پاکسازی مواد سمی و زائد بدن

تولید هورمون موثر در خون سازی

فعال سازی ویتامین D برای حفظ سلامتی استخوان ها

تولید و رها سازی هورمون های موثر در تنظیم فشار خون

حفظ و نگهداری مواد معدنی بدن ( مانند سدیم، پتاسیم و فسفر)

هشت مشکلی که به دلیل ابتلا به بیماری مزمن کلیه ایجاد می گردد:

بیماری های قلبی عروقی

حمله قلبی و سکته

فشار خون بالا

کم خونی یا تعداد کم گلبول های قرمز

ضعف استخوان ها

آسیب به اعصاب

نارسایی حاد کلیه، که مرحله انتهایی بیماری است.

مرگ

مرحله دوم: خطر را بشناسید

عوامل خطر زا برای ابتلا به بیماری کلیه

دیابت ( در خود یا سابقه خانوادگی )

فشار خون بالا ( در خود یا سابقه خانوادگی )

بیماری قلبی عروقی ( در خود یا سابقه خانوادگی )

سابقه خانوادگی از بیماری کلیوی یا دیابت و یا فشار خون بالا

سن بالای 60 سال

چاقی

داشتن وزن کم در هنگام تولد

استفاده طولانی مدت از داروهای مسکن مانند "ایبوپروفن" و " ناپروکسن"

عفونت مزمن دستگاه ادراری

ابتلا به سنگ های ادراری

مرحله سوم: تشخیص نشانه های بیماری

بیشتر مبتلایان در مراحل ابتدایی بیماری مزمن کلیه هیچگونه نشانه ایی را بروز نمی دهند. به همین دلیل انجام آزمایش در مراحل ابتدایی مهم است. بتدریج که بیماری پیشرفت می کند، نشانه های بیماری خود را بروز می دهند و در برخی موارد گمراه کننده هم هستند. به این نشانه ها توجه کنید.

خستگی و ضعف

ادرار سخت و دردناک

ادرار کف آلود

ادرار صورتی یا تیره رنگ ( وجود خون در ادرار )

افزایش نیاز به ادرار کردن ( به ویژه در شب ها )

چشمان پف آلود

صورت، دست ها، شکم و پاهای باد کرده

تشنگی مداوم

مرحله چهارم: آزمایش بدهید

اگر شما یا یکی از بستگان شما در گروه پر خطر ابتلا به بیماری است از پزشک خود بخواهید آزمایش های زیر را درخواست نماید.

چهار تست ساده که زندگی را نجات می دهد:

بررسی فشار خون:

فشار خون بالا می تواند به عروق خونی کوچک در کلیه ها آسیب برساند. فشار خون، بعد از بیماری دیابت مهم ترین علت ایجاد کننده نارسایی حاد کلیه است. فشار خون زیر 140-90 برای بیشتر مردم خوب است. اگر مبتلا به بیماری کلیوی هستید، فشار خون زیر 130-80 بهتر و زیر 120-80 بهترین است.

بررسی پروتئین در ادرار:

وجود مقادیر کمی از آلبومین که یک نوع پروتئین است، در ادرار، از نشانه های اولیه مبتلا شدن به بیماری مزمن کلیه است. وجود همیشگی آلبومین و سایر پروتئین ها در ادرار نشان دهنده صدمه به کلیه ها است.

بررسی کراتی نین خون:

کراتی نین، پسماند تولید شده ازفعالیت عضلات بوده و کلیه ها، کراتی نین خون را پاکسازی کرده و دفع می کنند. هنگامی که عملکرد کلیه ها کاهش پیدا کند، سطح کراتی نین خون افزایش پیدا می کند.

میزان فیلتراسیون گلومرولی:

حساس ترین و صحیح ترین نشانگر عملکرد کلیه ها است. پزشکان سطح کراتی نین خون را اندازه گیری کرده و نتیجه آن را با سن، نژاد و جنس محاسبه می کنند تا میزان فیلتراسیون گلومرولی بدست آید.

مرحله پنجم: سالم بمانید

شش کاری که مبتلایان به بیماری مزمن کلیه باید انجام دهند:

فشار خون خود را پایین بیاورید.

اگر مبتلا به دیابت هستید، سطح قند خون خود را تحت کنترل در آورید.

مصرف نمک را کاهش دهید.

از استفاده خود سرانه مسکن ها دوری کنید.

در مصرف پروتئین ها میانه روی نمایید.

نکته آخر

بیماری مزمن کلیه بیماری تمام سنین است. بر طبق گزارش های مراکز علمی، این بیماری خطر حمله قلبی، سکته و مرگ زود رس را در بین جوانان و سنین میان سالی دو برابر می کند. بیماری مزمن کلیه مختص افراد بالای 55 سال نبوده و عامل خطر زا برای ابتلا به بیماری های قلبی عروقی حتی در جوانان است. به هر حال، با انجام آزمایش های بسیار ساده می توان بیماری های کلیه را به راحتی تشخیص داده و با مراقبت از کلیه ها احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کم کنیم و با این کار شانس زندگی طبیعی را افزایش دهیم.

هشدارهای مختلف در مورد خطرات بیماری قلبی هر ساله افزایش می یابد اما بیشتر مردم در باره علل و عواقب بیماری مزمن کلیه گاهی کافی ندارند. شما هنگامی که به سردرد، گلو درد ، سرماخوردگی و آنفولانزا مبتلا می شوید می دانید که بیمار شده اید، اما آیا شما می دانید که مبتلا به بیماری مزمن کلیه هستید یا خیر؟ بیماری واقعا خطر ناک و مرگ آوری که بیماری خاموش نیز نامیده می شود، زیرا اغلب تا موقعی که به مراحل انتهایی خود نرسیده باشد توجه ما را جلب نمی کند. بزرگداشت روز جهانی کلیه، اهمیت دادن به شناخت بیماری های کلیه و راه های پیشگیری و درمان آن ها است. اگر به بیماری های کلیه در مراحل اولیه، توجه نشود، عواقب خطرناک آن بعد ها شامل وی شده و رهایی از آن ها در برخی اوقات امکان پذیر نیست.

سلامتی لوبیاهای سحرآمیز را فراموش نکنید

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 16 فروردین 88

اهدای خون و اخلاق پزشکی

اهدای خون و اخلاق پزشکی

مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی:  آذر 1390،  دوره  4 ، شماره  6

اصغر صفری فرد، سعید ریوندی، سید محمد اکرمی 

دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی

چکیده: به رغم پیشرفت علم و فن آوری، تاکنون بشر از ساخت ماده یا محلولی که بتواند کمبود ماده حیاتی خون را در بدن انسان جبران کند، عاجز مانده است. کمبود خون، جز از طریق انتقال خون به بدن انسان قابل جبران نیست و این ماده حیات بخش، از بدن فرد اهدا کننده آن تامین می گردد. ایمنی و سلامت آن بستگی به اطلاعاتی دارد که توسط فرد داوطلب  اهداء خون بیان می شود و وظیفه اخلاقی حکم می کند که وی در ارائه این اطلاعات، نهایت صداقت را داشته باشد. از سوی دیگر،  اهداء و دریافت خون، دارای مسائل اخلاقی و حقوقی ویژه ای است که بایستی مراعات گردد. بدین منظور در سال 1980، مجمع بین المللی انتقال خون در مونترال، آیین نامه اخلاقی  اهداء خون را تصویب کرد. طبق مفاد این آیین نامه، بر دسترسی به خون عاری از خطر، رایگان بودن آن، عدم نیاز به جایگزینی خون اهدایی، رضایت آگاهانه دریافت کننده خون، حق عدم پذیرش خون توسط دریافت کننده و حق مطلع شدن از آسیب وارده به هنگام وقوع آن تاکید شده است. این نوشتار تلاش دارد، تا با تکیه بر اصول اسلامی و قوانین کشور، به برخی نکات مهم مربوط به اصول اخلاق پزشکی  اهداء خون بپردازد.

کلمات کلیدی: اخلاق پزشکی، انتقال خون، اهدای خون

متن کامل مقاله

اهدای خون و اخلاق پزشکی