ده حقیقت در باره سلامتی مادران

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 27 مهر 87

حقیقت1

در سطح جهانی، در هر دقیقه یک مادر به دلیل عوارض حاملگی و یا در حین زایمان جان خود را از دست می دهد که این تعداد در طول سال، بالغ بر 500000 نفر می گردد. در کشورهای در حال توسعه و فقیر، حاملگی و زایمان، دومین عامل مرگ بانوان ( بعد از بیماری ایدز) در سنین جوانی و زایایی است.

حقیقت2

پنج علت اصلی، بیش از 70% مرگ مادران را در سطح جهانی سبب می شوند که شامل خونریزی شدید، عفونت ها ، مشکلات فشار خون (در مسمومیت های زایمان)، جلوگیری از حاملگی و سقط جنین غیر ایمن می شوند. خونریزی پس از وضع حمل اگر سریعا به آن توجه نشده و جلوی آن گرفته نشود می تواند در عرض دو ساعت باعث مرگ یک مادر سالم گردد. نکته قابل توجه این است که بیشتر موارد مرگ مادران قابل پیشگیری است.

حقیقت 3

در طی سال، بیش از 136 میلیون مادر، فرزند خود را به دنیا می آورند. پس از زایمان، در حدود 20 میلیون از این مادران دچار بیماری های مرتبط به حاملگی می شوند. فهرست این بیماری ها طولانی و مختلف بوده و شامل تب، کم خونی، فیستول، نازایی و افسردگی می شود. در اغلب موارد، این مادران بیمار دچار کم محلی و بی توجهی همسران، خانواده و جامعه خود می گردند.

حقیقت 4

حدود 14 میلیون مادری که عرض سال زایمان می کنند، بین 15 تا 19 سال سن دارند و تخمین زده می شود که این تعداد 10% تمام زایمان ها در تمام دنیا باشد. در کشورهای در حال توسعه در حدود 90% زایمان ها در سنین نوجوانی رخ می دهد. در بیشتر کشورها، احتمال خطر مرگ در بین مادران نوجوان، دو برابر بیشتر از سایر زنان باردار است.

حقیقت5

وضعیت سلامتی مادران، آینه تمام نمای فاصله میان فقر و ثروت است. فقط 1% مرگ مادران در کشورهای ثروتمند و با در آمد بالا رخ می دهد. به این آمار توجه کنید. میزان احتمال مرگ مادران به دلیل عوارض زایمان یا حاملگی، یک نفر به هفت بانو در کشور نیجر، در مقایسه با یک به 4800 بانو در کشور ایرلند است. همچنین میزان مرگ مادران در مناطق روستایی و دور افتاده و جمعیت های کمتر آموزش دیده، بیشتر است.

حقیقت 6

بیشتر موارد مرگ مادران در صورت وجود کادر ماهر و آموزش دیده در هنگام زایمان و دسترسی به امکانات بهداشتی درمانی اورژانس و فوری زایمان قابل پیشگیری است. در مناطق صحرای آفریقا که میزان مرگ مادران بالاترین حد است، فقط 40% بانوان تحت مراقبت های حاملگی بوده و زایمان آن ها توسط پزشکان، ماما ها و پرستاران آموزش دیده انجام می شود.

حقیقت7

در کشورهای در حال توسعه، درصد بانوانی که حداقل چهار معاینه پزشکی در طول حاملگی و تا قبل از زایمان داشته اند از کمتر از 10% تا بیش از 90% متفاوت است. زنان فقیر به ویژه در مناطق روستایی دسترسی به معاینه و اقدامات درمانی اضطراری ندارند. آن ها موفق به دریافت واکسیناسیون، یا درمان بر علیه بیماری یا پیشگیری از انتقال بیماری ایدز از طریق مادر به فرزند، نمی شوند.

حقیقت 8

سالیانه در کشورهای در حال توسعه، حدود 18 میلیون سقط جنین غیر ایمن رخ داده که باعث مرگ 70000 مادر می شود. اگر اطلاعات و آموزش کافی به خانواده ها داده شود و نیز امکانات پیشگیری از حاملگی مهیا بوده و توسط مردم نیز مورد استفاده قرار گیرد، بیشتر این موارد مرگ قابل پیشگیری است.

حقیقت 9

یکی از اهداف پیشرفت هزاره سازمان بهداشت جهانی (WHO)، کاهش مرگ مادران به میزان سه چهارم و در فاصله سال های 1990 تا 2015 است. البته پیشرفت به سمت این هدف آهسته می باشد. تا سال 2005 میزان مرگ مادران تا 5%، از 400 تا 430 مورد مرگ به ازای هر 100000 مورد تولد زنده کاهش یافت. نکته مهم این است که در منطقه صحرای آفریقا پیشرفتی بدست نیامد، جایی که میزان خطر مرگ مادران در بالاترین حد است.

حقیقت 10

مهمترین مانع برای پیشرفت به سمت سلامتی بهتر مادران، فقر کادر آموزش دیده بهداشتی درمانی است. کمبود کادر بهداشتی درمانی آموزش دیده و با کیفیت در سطح جهانی وجود دارد. تا سال 2015 به 330000 مامای دیگر نیاز است تا مراقبت های مادران در حین حاملگی و زایمان را پوشش دهند.