خاطرات خوب علی اصغر صفری فرد

به همراه همکاران و دوستان شرکت مادر تخصصی پالایش و پژوهش خون

به همراه جناب آقای دکتر حسن ابوالقاسمی و جناب آقای دکتر مصطفی پریدار

به همراه جناب آقای دکتر حسن ابوالقاسمی و جناب آقای دکتر مصطفی پریدار

به همراه جناب آقای دکتر احمد شیبانی

به همراه جناب آقای جهانبخش دهقان، جناب آقای دکتر اسماعیلی و جناب آقای سید رضا صفوی

ده حقیقت در باره سلامتی مادران

ده حقیقت در باره سلامتی مادران

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 27 مهر 87

حقیقت1

در سطح جهانی، در هر دقیقه یک مادر به دلیل عوارض حاملگی و یا در حین زایمان جان خود را از دست می دهد که این تعداد در طول سال، بالغ بر 500000 نفر می گردد. در کشورهای در حال توسعه و فقیر، حاملگی و زایمان، دومین عامل مرگ بانوان ( بعد از بیماری ایدز) در سنین جوانی و زایایی است.

حقیقت2

پنج علت اصلی، بیش از 70% مرگ مادران را در سطح جهانی سبب می شوند که شامل خونریزی شدید، عفونت ها ، مشکلات فشار خون (در مسمومیت های زایمان)، جلوگیری از حاملگی و سقط جنین غیر ایمن می شوند. خونریزی پس از وضع حمل اگر سریعا به آن توجه نشده و جلوی آن گرفته نشود می تواند در عرض دو ساعت باعث مرگ یک مادر سالم گردد. نکته قابل توجه این است که بیشتر موارد مرگ مادران قابل پیشگیری است.                                                                                                                                                                                            

حقیقت 3

در طی سال، بیش از 136 میلیون مادر، فرزند خود را به دنیا می آورند. پس از زایمان، در حدود 20 میلیون از این مادران دچار بیماری های مرتبط به حاملگی می شوند. فهرست این بیماری ها طولانی و مختلف بوده و شامل تب، کم خونی، فیستول، نازایی و افسردگی می شود. در اغلب موارد، این مادران بیمار دچار کم محلی و بی توجهی همسران، خانواده و جامعه خود می گردند.

حقیقت 4

حدود 14 میلیون مادری که عرض سال زایمان می کنند، بین 15 تا 19 سال سن دارند و تخمین زده می شود که این تعداد 10% تمام زایمان ها در تمام  دنیا باشد. در کشورهای در حال توسعه در حدود 90% زایمان ها در سنین نوجوانی رخ می دهد. در بیشتر کشورها، احتمال خطر مرگ در بین مادران نوجوان، دو برابر بیشتر از  سایر زنان باردار است.

حقیقت5

وضعیت سلامتی مادران، آینه تمام نمای فاصله میان فقر و ثروت است. فقط 1% مرگ مادران در کشورهای ثروتمند و با در آمد بالا رخ می دهد. به این آمار توجه کنید. میزان احتمال مرگ مادران به دلیل عوارض زایمان یا حاملگی، یک نفر به هفت بانو در کشور نیجر، در مقایسه با یک به  4800  بانو در کشور ایرلند است. همچنین میزان مرگ مادران در مناطق روستایی و دور افتاده و جمعیت های کمتر آموزش دیده، بیشتر است.

حقیقت 6

بیشتر موارد مرگ مادران در صورت وجود کادر ماهر و آموزش دیده در هنگام زایمان و دسترسی به امکانات بهداشتی درمانی اورژانس و فوری زایمان قابل پیشگیری است. در مناطق صحرای آفریقا که میزان مرگ مادران بالاترین حد است، فقط 40% بانوان تحت مراقبت های حاملگی بوده و زایمان آن ها توسط پزشکان، ماما ها و پرستاران آموزش دیده انجام می شود.

حقیقت7

در کشورهای در حال توسعه، درصد بانوانی که حداقل چهار معاینه پزشکی در طول حاملگی و تا قبل از زایمان داشته اند از کمتر از 10% تا بیش از 90% متفاوت است. زنان فقیر به ویژه در مناطق روستایی دسترسی به معاینه و اقدامات درمانی اضطراری ندارند. آن ها موفق به دریافت واکسیناسیون، یا درمان بر علیه بیماری یا پیشگیری از انتقال بیماری ایدز از طریق مادر به فرزند، نمی شوند.

حقیقت 8

سالیانه در کشورهای در حال توسعه، حدود 18 میلیون سقط جنین غیر ایمن رخ داده که باعث مرگ 70000 مادر می شود. اگر اطلاعات و آموزش کافی به خانواده ها داده شود و نیز امکانات پیشگیری از حاملگی مهیا بوده و توسط مردم نیز مورد استفاده قرار گیرد، بیشتر این موارد مرگ قابل پیشگیری است.

حقیقت 9

یکی از اهداف پیشرفت هزاره سازمان بهداشت جهانی (WHO)، کاهش مرگ مادران به میزان سه چهارم و در فاصله سال های 1990 تا 2015 است. البته پیشرفت به سمت این هدف آهسته می باشد. تا سال 2005 میزان مرگ مادران تا 5%، از 400 تا 430 مورد مرگ به ازای هر 100000  مورد تولد زنده کاهش یافت. نکته مهم این است که در منطقه صحرای آفریقا پیشرفتی بدست نیامد، جایی که میزان خطر مرگ مادران در بالاترین حد است.

حقیقت 10

مهمترین مانع برای پیشرفت به سمت سلامتی بهتر مادران، فقر کادر آموزش دیده بهداشتی درمانی است. کمبود کادر بهداشتی درمانی آموزش دیده و با کیفیت در سطح جهانی وجود دارد. تا سال 2015 به 330000 مامای دیگر نیاز است تا مراقبت های مادران در حین حاملگی و زایمان را پوشش دهند.

ده حقیقت در باره سلامتی مادران

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 27 مهر 87

چشم های کهربایی ( بزرگداشت 6 مرداد، روز جهانی هپاتیت )

چشم های کهربایی

علی اصغر صفری فرد، وطن امروز، 1388

هپاتیت به معنی "التهاب و ورم بافت کبد" بوده و در میان مردم به یرقان و زردی مشهور است. عامل این بیماری می‌تواند ویروسی، باکتریایی، بیماری های خود ایمنی، بیماری های ارثی، برخی داروها، مصرف الکل و یا ضربه مکانیکی باشد.  اما از این میان، هپاتیت ویروسی از همه شایع‌تر و خطرناک‌تر است. ورود عوامل بیگانه مختلف از جمله ویروس ها می تواند موجب التهاب کبد شود. از آنجایى که سیستم دفاعى بدن در مقابل التهاب در هر قسمت از بدن با بسیج گلبول های سفید و دیگر عوامل ایمنى عکس العمل نشان مى دهند و این عکس العمل دفاعى در کبد که به منظور حفظ کبد در مقابل عوامل بیگانه صورت مى گیرد، در بعضى موارد موجب تخریب نسج کبد و نهایتاً نارسایی کبد می شود. تا کنون شش نوع ویروس عامل بیماری هپاتیت شناخته شده که شایع‌ترین آنها ویروس‌های هپاتیت A، B و C هستند. اگر  بیماری هپاتیت کمتر از 6 ماه طول بکشد آن را «هپاتیت حاد» و اگر بیشتر از آن به طول بیانجامد آن را «هپاتیت مزمن»  می‌گویند.

هپاتیت A

این نوع هپاتیت در کشورهایی که از نظر وضعیت بهداشتی و استانداردهای تصفیه آب آشامیدنی در سطح پایینی قرار دارند، شایع تر است.. عمده ترین راه انتقال آن از طریق دهانی- مدفوعی می باشد،  یعنی در مناطقی که بهداشت رعایت نشده و پس از دستشویی دست ها با آب و صابون شسته نمی شود و با همان دست غذا خورده می شود، این ویروس به راحتی انتقال می یابد. همچنین ویروس عامل بیماری در اثر آب, غذاها و شیر آلوده و همچنین در اثر خوردن صدف و گوشت نپخته ماهی انتقال می یابد. تخمین‏زده می‏شود که هر ساله در سطح جهانی حدود 4/1 میلیون نفر دچار هپاتیت A می‏شوند. در همه گیری منطقه شانگهای کشور چین در سال 1988، بیش از 300000 نفر دچار این بیماری شدند.

بیشتر افراد مبتلا، حداکثر ظرف 6 ماه بهبود می‏یابند و به هیچ نوع درمان دارویی احتیاج ندارند. در زمانی که علائم بیماری و زردی بروز کرد، فرد فقط باید استراحت کند تا ویروس توسط دفاع سیستم ایمنی بدن مهار شود و بتدریج التهاب کبدی به وضعیت سابق برگردد. کاهش مصرف چربی، مصرف بیشتر مواد نشاسته ای و میوه ها به همراه غذاهای پر کالری توصیه        می شود. روش های پیشگیری شامل رعایت بهداشت در مراکز عمومی, کنترل بهداشتی آب و مواد غذایی بخصوص شیر،  شستن دست ها بعد از رفتن  به دستشویی و قبل از صرف غذا بوده  و ضد عفونی کردن وسایل بیمار بسیار مهم است.

هپاتیت B

ویروس هپاتیت B یکی از جدی‏ترین انواع هپاتیت را سبب می‏شود. این بیماری شایع تربوده و پنج تا یکصد بار مسری‏تر از ایدز است. میلیون ها نفر از جمعیت جهانی به این ویروس آلوده هستند. متاسفانه تخمین زده می شود که سالانه 600000 نفر به علت به هپاتیت B جان خود را از دست می دهد. در کشور ما حدود 2 میلیون نفر آلوده به این ویروس آلوده هستند. هپاتیت B ممکن است در حدود 5% تا 10% بیماران به یک بیماری مزمن (که بیش از 6 ماه طول می‏کشد) تبدیل شود. اگر  این بیماری بدون درمان رها شود، خطر بروز سیروز ( فرسودگی کبد) و سرطان کبد افزایش می‏یابد.

راه های انتقال این ویروس عبارتند از: از راه مادر به جنین- به ویژه اگر مادر در ماه سوم بارداری آلوده شده باشد احتمال انتقال بیماری به جنین بسیار بالا است، تماس جنسی، از راه خون, استفاده از سرنگ مشترک در معتادان تزریقی و یا فرو رفتن سوزن آلوده به ویروس به طور اتفاقی در  پوست افراد سالم و استفاده از تیغ های آلوده، از راه ترشحات بدن، از جمله بزاق، صفرا, اشک و مایع منی. در گذشته مهم ترین علت ابتلا به این نوع هپاتیت، استفاده از خون و فرآورده های خونی بود که امروزه با غربال گری داوطلبان اهدا خون و انجام آزمایش بر روی خون های اهدایی، احتمال انتقال ویروس بسیار کاهش یافته است.

افرادی که در معرض آلودگی با ویروس هپاتیت B هستند عبارتند از: کارکنان مراکز بهداشتی که با بیماران سر و کار دارند، افرادی که از نظر جنسی بی‏بندوبارند، کسانی که از مواد مخدر تزریقی استفاده می‏کنند، افرای که خالکوبی کرده‏اند، افرادی که خون یا فرآورده‏های خونی آلوده دریافت کرده باشند، بیماران هموفیلی، افرادی که در تماس نزدیک با شخص آلوده هستند (مثل اعضای خانواده) و کسانی که با شخص آلوده تماس جنسی دارند. بهترین راه مقابله با بیماری هپاتیت B ، تزریق واکسن آن است. این واکسیناسیون سه مرحله ای بوده و در فواصل ماه اول، ماه دوم و ماه ششم تزریق می گردد.

هپاتیت C

هپاتیت C  یک بیماری ویروسی قابل انتقال از راه خون است که در سال 1989 میلادی شناسایی گردید.  سازمان جهانی بهداشت تخمین می زند که 3% جمعیت جهان ( تقریبا 170 میلیون نفر) در سطح دنیا به این ویروس آلوده شده اند. همچنین تقریباً 5/3 میلیون آمریکایی مبتلا به هپاتیتC  می باشند. در ایران حدود 000/200 نفر به این ویروس آلوده هستند. این نوع هپاتیت در بیشتر مبتلایان مزمن می‏شود. همانند هپاتیت B مزمن، اگر بدون درمان رها شود، هپاتیت مزمن  C، شانس زیادی برای تبدیل به سیروز، سرطان کبد یا احتمالاً نارسایی کبد را خواهد داشت. هم اکنون نارسایی کبد بدلیل هپاتیت C اصلی‏ترین دلیل پیوند کبد در ایالات متحده است.

مهمترین راه انتقال بیماری هپاتیت ‍C از طریق خون و فرآورده های خونی آلوده است. تزریق وریدی مواد مخدر, پیوند اعضا آلوده، دیالیز کلیوی و مقاربت های جنسی نا سالم، نیز از راه های انتقال این ویروس است. اکثر مبتلایان به هپاتیت C معتادین تزریق داخل وریدی  هستند. فعلا واکسنی برای این بیماری وجود ندارد.به دلیل انجام آزمایش های مختلف بر روی خون های اهدایی، امروزه در کشور ما انتقال ویروس هپاتیت C از طریق فرآورده های خونی بسیار کم شده است. 

هپاتیت و چشم های کهربایی

علی اصغر صفری فرد، وطن امروز 1388

چند حقیقت در مورد دیابت

چند حقیقت در مورد دیابت

علی اصغر صفری فرد، وطن امروز 3 اسفند 87

شیوع سریع دیابت در سطح جهانی در حال رخ دادن است. بر طبق آمار بنیاد بین المللی دیابت    (IDF )، یکصد و نود و چهار میلیون  نفر در سراسر دنیا مبتلا به دیابت هستند. پیش بینی می شود این آمار تا سال ۲۰30 به بیش از دو برابر افزایش یابد که علل آن عمدتاً شیوع افزایش وزن و چاقی، افزایش جمعیت ، بالا رفتن سن ، شهرنشینی، نبود تحر ک بدنی و فعالیت فیزیکی می باشند .

دیابت چهارمین علت مرگ در اکثر کشورهای پیشرفته می باشد . گزارش های اخیر سازمان بهداشت جهانی نشان می دهد که 2/3 میلیون مورد مرگ، یعنی ۶ مورد مرگ در هر دقیقه سالانه در دنیا به دیابت مربوط می شود. اگر اقدامات پیشگیری کننده و درمانی صورت نگیرد، مرگ و میر ناشی از ابتلا به دیابت تا ده سال آینده به بیش از 50% افزایش خواهد یافت.

نوعی از دیابت، دیابت حاملگی است. این بیماری برای اولین دفعه با بالا رفتن قند خون در حین حاملگی تشخیص داده می شود. این نوع دیابت معمولا گذرا بوده و بعد از دوران حاملگی بهبود می ‌یابد. از علل دیگر ایجاد کننده دیابت می ‌توان به جراحی، داروها (مثل کورتون ها)، سوء تغذیه و عفونت اشاره کرد.

 ممکن است بسیاری از مبتلایان به دیابت برای سال ها زنده مانده و مرگ آن ها به علت بیماری قلبی یا بیماری کلیوی رخ دهد که هر دوی این ها از عوارض ابتلا به بیماری دیابت هستند.

با کمال تاسف باید ذکر نمود  که 80% موارد فوت ناشی از بیماری دیابت، در کشورهای فقیر یا با در آمد کم رخ می دهد. همنطور تقریبا نیمی از موارد مرگ ناشی از دیابت در سن زیر 70 سالگی رخ داده و 55% از این موارد خانم ها هستند.

 فقر اطلاع رسانی در مورد بیماری دیابت همراه عدم دسترسی به اقدامات درمانی می تواند منتهی به عوارض شدید این بیماری مانند کوری، قطع عضو و اختلالات کلیوی گردد. با کمال تعجب باید ذکر کرد که حداقل ۵۰ درصد و در بعضی از کشورها تا ۸۰ درصد مبتلایان به دیابت نسبت به بیماری خود آگاهی ندارند.

دیابت قابل پیشگیری است. ورزش و تحرک بدنی منظم روزانه به مدت سی دقیقه و داشتن تغذیه سالم به طور قابل ملاحظه ای خطر پیشرفت نوع دوم دیابت را کاهش می دهد. فعالیت متوسط حدود ۳۰ دقیقه در روز حساسیت به انسولین را نیز بهتر می کند.

هزینه های مربوط به مراقبت های بهداشتی و سلامتی دیابت ،سالیانه ۵/۲  تا ۱۵ درصد از بودجه بهداشت جوامع مختلف را بر حسب شیوع دیابت و دسترسی به امکانات درمانی به خود اختصاص     می دهد. در صورتی که پیش بینی های انجام شده به واقعیت بپیوندد، این عدد در بعضی از کشورها تا سال ۲۰۲۵ به ۴۰ درصد خواهد رسید. بر حسب اطلاعات بدست آمده از ۲۵ کشور امریکای لاتین ، هزینه های متحمل شده به تولید ملی این کشورها ( هزینه غیر مستقیم بیماری) نزدیک به پنج برابر هزینه های مستقیم بهداشتی و سلامتی می باشد. سازمان جهانی بهداشت تخمین می زند که کشور چین در یک دوره ده ساله ( 2006- 2015) به میزان 558 میلیارد دلار از درآمد ملی خود را به علت بیماری های قلبی، سکته و دیابت از دست خواهد دارد.

افراد مبتلا به دیابت سه بار بیشتر از افراد غیردیابتی در بیمارستان بستری می شوند. شانس ابتلای افراد با سابقه دیابت در والدین و خواهر و برادر، بیش از افرادی است که سابقه خانوادگی از ایـن بیمـاری ندارنـد. افزایـش ایـن خطـر، احتمـالا بـه انتقال بعضی از ژن های عامل بیماری مربوط می شود.

چند حقیقت در مورد دیابت

علی اصغر صفری فرد، وطن امروز 3 اسفند 87

چگونه می توان به صورت طبیعی فشار خون را پائین آورد؟

چگونه می توان به صورت طبیعی فشار خون را پائین آورد؟

علی اصغر صفری فرد، گسترش صنعت، 11 تیر88

فشار خون یک مشکل همگانی است. به فشار خون بالا، قاتل ساکت یا قاتل مخفی هم  می گویند. بدون اینکه شخص متوجه ابتلا به فشار خون بالا باشد، انواع گوناگونی از بیماری  ها، مانند سکته قلبی و مشکلات کلیوی ایجاد شده و حتی سبب مرگ فرد می گردد. در این جا چند راه ساده برای کاهش فشار خون ذکر می شود:

راه اول: به میزان مصرف سدیم توجه کنید. خوردن مقادیر فراوان سدیم مانند استفاده فراوان از نمک، فشار خون را افزایش داده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی را در آینده بالا می برد.

راه دوم: میزان مواد معدنی مصرفی را متعادل کنید. مطمئن باشید که به میزان کافی پتاسیم و منیزیم مصرف می کنید. این عناصر به همراه مقادیر مناسب سدیم و کلسیم در حفظ میزان سلامت بخش و طبیعی فشار خون موثر هستند. روزانه شما به 350- 400 میلی گرم منیزیم و کمی کمتر از  5 گرم پتاسیم نیاز دارید که این مقادیر با خوردن میوه و سبزیجات تامین می شوند. میوه ها و سبزیجاتی مانند موز، اسفناج، لوبیا قرمز و سیب زمینی، منابع مهم حاوی پتاسیم و منیزیم هستند.

راه سوم: سعی در طول روز، خواب کوتاهی داشته باشید. نشان داده شده  که خواب کوتاه مدت یا چرت زدن، فشار خون را پائین آورده و خطر مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد.

راه چهارم: تمرینات آرامش بخش مانند یوگا و خلسه که سبب تمدد اعصاب می شوند، فراموش نشود.

چگونه می توان به صورت طبیعی فشار خون را پائین آورد؟

علی اصغر صفری فرد، گسترش صنعت، 11 تیر88

آب مروارید

آب مروارید

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 20 مهر 87

مهمترین عامل نابینایی در سطح جهانی، آب مروارید است. به غیر از کشورهای پیشرفته و ثروتمند، آب مروارید هنوز علت اصلی ایجاد کننده نابینایی در سطح جهانی است. عمل جراحی آب مروارید درمان ساده، مقرون به صرفه و بسیار رایجی است که در کشور های در حال توسعه توصیه می شود. این درمان سبب می گردد مردم بازدهی مالی خود را تا 1500% هزینه صرف شده برای جراحی در اولین سال پس از جراحی، افزایش دهند.

همچنانکه افزایش سن جهانی رخ می دهد و طول عمر جمعیت جهانی بالا می رود، تعداد مبتلایان به آب مروارید هم افزایش یافته است. برطبق آخرین ارزیابی ها، آب مروارید ناشی از کهولت، مسئول حدود 40% موارد نابینایی در سطح جهانی بوده و تخمین زده می شود که 18 میلیون نفر را گرفتار کرده است. آب مروارید به کدورت عدسی چشم که به طور طبیعی کاملا شفاف است، گفته می شود. عدسی یا لنز چشم؛ مثل لنز دوربین عکاسی کار کرده و نور را بر روی پرده شبکیه که در عقب چشم قرار دارد، متمرکز می کند. عدسی چشم طوری نور را متمرکز می کند که هم اشیاء دور و هم اشیاء نزدیک روی پرده شبکیه بیفتد؛ در نتیجه انسان هم دور و هم نزدیک را واضح می بیند. این پدیده را " تطا بق" می گو یند.  عدسی چشم عمدتا از آب و پروتئین ساخته شده است. پروتئین ها به طرز ظریفی قرار گرفته اند که باعث شفافیت عدسی می شود و در نتیجه نور از لابه لای آنها به راحتی  عبور می کند. اما با بالا رفتن سن، بعضی از این پروتئین ها تغییر ماهیت داده ، بهم چسبیده و باعث کدر شدن نواحی کوچک در عدسی می گردند.  با گذشت زمان این نواحی بزرگتر شده و باعث کاهش بینائی می شود. در مراحل اولیه که تنها بخش کوچکی از عدسی کدر بوده و شاید آب مروارید مشکل خاصی ایجاد نکند، اما در بیشتر مواقع این روند ادامه می یابد و بخش بزرگی از عدسی کدر می شود و بینایی را مختل می سازد. تار شدن یا محو شدن بینایی( مثل این که از پشت شیشه اشیاء را می بینید) ، حساس شدن به  نور، درخشندگی زیاد نور اتومبیل ها در شب، خیرگی و پخش نور چراغ ها و نور آفتاب، دیدن هاله اطراف چراغ ها، کاهش دید در نور شدید آفتاب، کم رنگ شدن یا محو شدن رنگ ها، افزایش دید نزدیک، تغییر مداوم شماره عینک و یا لنز تماسی و  دو بینی یا چند بینی (که با افزایش شدت آب مروارید وضعیت بدتر می شود) جزء علائم بیماری هستند.

 آب مروارید ناشی از افزایش سن شایعترین نوع آب مروارید بوده و  به تدریج در طی چند سال پیشرفت می نماید، اما آب مروارید در افراد جوان و افراد دیابتی ممکن است به سرعت در طی چند ماه پیشرفت نماید، ولی سرعت پیشرفت آب مروارید در هر فرد را نمی توان دقیقا پیشگویی کرد.درصد زیادی از افراد جامعه به این بیماری مبتلا می شوند و با افزایش سن شیوع آن افزایش می یابد.. گاهی بروز آب مروارید در رابطه با مصرف طولانی مدت بعضی از داروها (مانند استروئید ها) می باشد . آب مروارید ناشی از ضربه و التهاب نیز وجود دارد که گاهی بلافاصله پس از صدمات چشمی و گاهی سال ها بعد از آن آب مروارید وجود دارد.البته آب مروارید مادر زادی را نیز نباید فراموش کرد و در موارد نادربعضی از بچه ها با آب مروارید به دنیا آمده، یا اینکه در کودکی به آن مبتلا می شوند که معمولا در هر دو چشم است.

راه های پیشگیری از پیشرفت آب مروارید هنوز ناشناخته باقی مانده است. روش های جامع و موثر، کاهش مصرف سیگار، کم کردن تماس با اشعه ماوراء بنفش و عدم مصرف الکل ممکن است در پیشگیری یا تاخیر در ابتلا به آب مروارید موثر باشند. دیابت نوع دوم یا بیماری قند، و بالا بودن شاخص جرمی بدن (BMI) که به مفهوم چاقی است عوامل خطر زا شناخته شده برای ابتلا به آب مروارید هستند.

در مراحل اولیه بعضی از انواع آب مروارید، وضعیت بینایی با استفاده از عینک ممکن است به طور موقت بهتر شود. دارو، قطره، ورزش یا عینک مانع بروز یا بهبود آب مروارید نمی شوند. وقتی کاهش بینایی در زندگی روزانه فرد تاثیر گذاشت، جراحی تنها راه درمان است، که شامل خارج کردن عدسی کدر شده و جایگزینی آن با عدسی مصنوعی است. آب مروارید زمانی نیاز به جراحی دارد که اختلال بینایی، انجام فعالیت های شغلی یا روزمره مانند رانندگی، مطالعه و تماشای تلویزیون را مختل کند و نیازی به رسیدن آب مروارید نیست. بسیاری از مردم تصور می کنند که کاهش بینایی جزء جدایی ناپذیر پیری است؛ در حالی که عمل آب مروارید بسیار آسان، کم خطر و بی درد است.  عمل جراحی آب مروارید عملی بسیار موفق بوده و سالانه حدود 5/1 ملیون نفر در امریکا و چند صد هزار نفر در ایران تحت این عمل جراحی قرار می گیرند.  عدس تار شده بیمار خارج شده و توسط لنز مصنوعی جایگزین می گردد. هر چند که عمل آب مروارید جزء پنج درمان مقرون به صرفه در دنبا است، اما در بیشتر مناطق دور افتاده کشورهای در حال توسعه و فقیر ، بسیاری از بیماران، به دلیل عدم دسترسی به امکانات درمانی چشم پزشکی با هزینه قابل قبول و مناسب، همچنان نابینا باقی می مانندو هنوز آب مروارید مهمترین عامل نابینایی باقی مانده است. در ضمن آب مروارید یک عامل کم بینایی در هر دوی کشورهای پیشرفته و در حال توسعه است. حتی در جا هائی که امکانات جراحی در دسترس است ،کم بینایی همراه با آب مروارید به دلایل مدت طولانی انتظار برای عمل جراحی، مشکلات مرتبط با اعمال جراحی مانند هزینه عمل، فقر آگاهی جامعه و مشکلات در حمل و نقل لوازم مورد نیاز مانند لنز ، باز هم شایع است.  اگر هر دو چشم به آب مروارید مبتلا باشد، پزشک آنها را در یک زمان جراحی نمی کند. هر چشم باید به طور جداگانه تحت عمل جراحی قرار گیرد. در صورتیکه وضعیت اورژانس و اضطراری نباشد بهتر است حدود چند هفته بین دو عمل فاصله باشد. گاهی از اوقات در بیماران مبتلا به بیماری قند جهت معاینه شبکیه و درمان ضایعات ناشی از بیماری، انجام عمل آب مروارید ضروری است .از نظر بی هوشی نیز  با پیشرفت فن آوری عمل جراحی، دیگر نیازی به بی هوشی عمومی وجود ندارد و با تزریق بی حسی و یا حتی ریختن قطره بی حسی عمل جراحی امکان پذیر است. 

در پایان لازم به ذکر مجدد است که برگزار کنندگان روز جهانی بینایی،  امیدوارند تا از راه های زیر بتوانند به هدف پیشگیری از نابینایی دست یابند :
- افزایش آگاهی عمومی در مورد نابینایی و اختلال در بینایی به عنوان یک مشکل عمده جوامع انسانی.
- کنترل علت های عمده نابینایی، مانند آب مروارید، تراخم و نابینایی کودکان  و نیز اقدامات درمانی و توزیع ویتامین آ که برای بینایی مهم است.
- در دسترس قرار دادن خدمات درمانی و باز توانی افراد کم بینا از جمله عینک و سایر وسایل مورد نیاز آنها با قیمت مناسب .
- ارائه آموزش های لازم به عرضه کنندگان خدمات مراقبتی چشم برای خدمت رسانی به جوامع فقیر و دور افتاده .
- ایجاد زیر ساخت های مورد نیاز برای ارائه خدمات مراقبتی چشمی با کیفیت بالا در همه کشورها.

- تشویق دولت های و سازمان مسئول در امر بهداشت و درمان به  ایجاد زیر ساخت ها، تبیین راهبرد ها و انجام اقدامات عملی برای پیشگیری و درمان بیماری های مرتبط به بینایی.

- آموزش همگانی در مورد اقدامات پیشگیری کننده از ابتلا به بیماری های بینایی در سطح اقشار مختلف جامعه.

- توزیع مناسب پزشکان متخصص در مورد چشم و بیماری های چشم . ایجاد سیستم های موثر ارجاع بیمار به مراکز تخصصی و پشتیبانی درمانی.

آب مروارید

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 20 مهر 87

چشم ها برای آینده

چشم ها برای آینده ( بزرگداشت روز جهانی بینایی)

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 20 مهر 87

در سطح جهانی، تقریبا 314 میلیون نفر دچار مشکلات بینایی هستند. بیش از 45 میلیون نفر نابینای مطلق، 135 میلیون کم نابینا و بقیه نیز دجار اختلالات کمتر حاد بینایی مانند مشکلات انکساری درمان نشده ( نزدیک بینی، دور بینی و آستیگماتیسم)، می باشند. بیش از نود درصد مبتلایان به اختلالات بینایی در کشورهای در حال توسعه و فقیر زندگی می کنند، جایی که افراد مسن، به ویژه بانوان مسن با مشکلات متعدد در مورد دسترسی به درمان های مورد نیاز چشمی روبرو هستند. در هر پنج ثانیه یک نفر به تعداد نابینایان افزوده شده  و در هر دقیقه یک کودک و در عرض سال یک تا دو میلیون نفر دچار مشکلات بینایی می شوند. بر اساس گزارش های جهانی، گستره نابینایی در جوامع توسعه ‌یافته ‪ ۶۰نفر در هر یک میلیون نفر است که این رقم در جوامع در حال توسعه و فقیر به بیش از ‪ ۱۰برابر یعنی ‪ ۶۰۰نفر در هر یک میلیون نفر می‌رسد. هر چند که سه چهارم اختلالات بینایی، قابل پیشگیری و درمان است، اما کارشناسان پیش بینی می‌کنند در صورت عدم انجام اقدامات پیشگیرانه تعداد افراد نابینا در سال ‪ ۲۰۲۰به ‪۷۶ میلیون نفر و افراد مبتلا به نقص بینایی به بیش از ‪ ۲۰۰میلیون نفر برسد. مهمترین علل نابینایی، آب مروارید ( 39%)، مشکلات انکساری درمان نشده( 18%) ، آب سیاه ( 10%)، استحاله لکه ای وابسته به سن( 7%) ، مشکلات شبکیه وابسته به دیابت( 4%)، تراخم(3%) و مشکلات بینایی در بچه ها(3%) می باشند. هر چند که 80% مبتلایان به نابینایی بالای 50 سال سن دارند، اما باید توجه نمود که بالا رفتن سن مستلزم از دست دادن بینایی نیست.

اهمیت نابینایان به عنوان بخش بزرگی از جامعه انسانی سبب شد تا توسط سازمان بهداشت جهانی، دومین پنجشنبه ماه اکتبر هر سال را روز جهانی بینایی  نام گذاری کند. امسال پنج شنبه 18 مهر ماه،  مصادف با نهم اکتبر، روز جهانی بینایی می باشد. این مناسبت سالیانه که از سال 2000 میلادی آغاز شده است، بهانه‏ای است تا به نابینایان و مشکلات ایشان بیشتر توجه کنیم.  سازمان بهداشت جهانی با همکاری کشورهای عضو در حال تلاش است تا اقدامات عملی برای پیشگیری از ابتلا به نابینایی را گسترش دهد. بزرگداشت روز جهانی بینایی نشاندهنده اهمیت این فعالیت ها و آگاهی رسانی در مورد اقدامات پیشگیری کننده از نابینایی و تشویق کشور ها به شرکت در این فعالیت ها است. " دارا بودن حق دیدن" و از بین بردن نابینایی های قابل پیشگیری تا سال 2020  از اهداف مهم سازمان بهداشت جهانی و سازمان همکاری کننده در این زمینه مانند آژانس بین المللی پیشگیری از نابینایی (IAPB) و سازمان های غیر دولتی مردم نهاد بین المللی(NGO) در سطح جهانی است. اجرای طرح حذف نابینایی های قابل پیشگیری تا سال 2020، مستلزم  مشارکت فعال موسسه های وابسته به سازمان ملل متحد، دولت ها، سازمان های مسئول مراقبت از چشم و بینایی ، متولیان بهداشت و سلامتی، نهاد های بشر دوستانه و کلیه افرادی است که مایلند در این اقدام مشترک برای حذف علل نابینایی تا سال 2020 همکاری نمایند . روز جهانی بینایی تلاش می کند تا توجه عمومی را به این نکته جلب نماید که 80% موارد نابینایی قابل پیشگیری یا قابل درمان می باشند و دولت ها و موسسات و سایر منابع سرمایه گذار را باید تشویق نمود تا در پیشگیری جهانی از نابینایی سرمایه گذاری نمایند. هر چند هزینه اقتصادی سالانه پیشگیری از نابینایی در جهان حدود 28 میلیارد دلار تخمین زده می شود، اما نسبت به سایر مقوله های بهداشتی درمانی، درمان های باز یابی بینایی و راه های پیشگیری از ابتلا به نابینایی از مقرون به صرفه ترین اقدامات درمانی در مقوله بهداشت و درمان هستند. برنامه اصلی روز جهانی بهداشت در سال جاری ،که متمرکز بر روی  بیماری های چشم و مشکلات بینایی در افراد مسن جامعه و با شعار " چشم ها برای آینده" و مبارزه با نقص بینایی در سنین کهن سالی می باشد، نشاندهنده این است که سن جامعه جهانی در حال افزایش است و با مسن شدن افراد، نابینایی نیز مانند سایر بیماری های مزمن در حال افزایش است. بزرگسالان مهمترین اعضا خانواده ها و اجتماع ها هستند، اما از دست دادن بینایی می تواند باعث گردد آن ها در استفاده از توانایی های بالقوه خود دچار مشکل شوند. چشمان سالم، افراد مسن را فعال نگه داشته و به آن ها در انجام فعالیت های فردی و اجتماعی سخت یاری رسان است. جامعه ای که به دلیل مشکلات بینایی کهن سالان ، از نعمت وجود آن ها محروم می شود، در حقیقت بینایی خود را از دست داده است. تاثیر اقتصادی نابینایی های قابل پیشگیری نیز حائز اهمیت است. نابینایی های قابل پیشگیری یک عامل مهم بوده که بشریت از آن در رنج است و اغلب منتهی به فقر، محرومیت اجتماعی و مرگ زود رس می شود. اجرای برنامه های پیشگیری از نابینایی، نه تنها درد و آلارم انسان ها رنج کشیده را تسکین می دهد، بلکه موجب می گردد حدود 220 میلیارد دلار نیز به دلیل از دست ندادن تولید و بهر وری کشورها از بین نرود.  

برنامه های بهداشتی درمانی وسیع و گسترده ای برای پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری ها و مشکلات بینایی انجام شده و یا در حال انجام است. سازمان جهانی بهداشت با همکاری آژانس بین المللی پیشگیری از نابینایی و بعضی سازمانهای غیر دولتی بین المللی در مورد مدیریت پیشگیری از اختلالات بینایی، برنامه ای را تحت عنوان "دیدن 2020 (Vision 2020) " با هدف از بین بردن نابینایی های قابل پیشگیری تا سال 2020 طراحی و به مرحله اجرا گذاشته است، تا اینکه برای همه افراد بشر حق برخورداری از دیدن فراهم شود. اجرای این طرح مستلزم مشارکت فعال دولت ها، آژانس های وابسته به سازمان ملل متحد، سازمانهای مسئول مراقبت از چشم و بینایی، دست اندر کاران بهداشت و سلامتی، موسسات بشر دوستانه و کلیه افرادی است که مایلند در این اقدام مشترک برای حذف علل نابینایی تا سال 2020 همکاری نمایند. در حال حاضر بیش از صد کشور جهان اجرای این طرح را آغاز کرده اند. در کشور ما نیز اقداماتی در این زمینه انجام شده است که در صورت هماهنگی بیشتر و جلب مشارکت همه نیروهای فعال در زمینه مراقبت از چشم و بینایی می توان انتظار داشت که به نتایج قابل قبولی در این زمینه دست یابیم. به نظر می رسد انجام موفقیت آمیز برنامه بینایی 2020 باعث جلوگیری از نابینا شدن حدود 100 میلیون نفر در سطح جهانی بشود. برنامه بینایی 2020 از راه تشویق و ترغیب سازمان های دولتی و غیر دولتی به همکاری و مشارکت در برنامه ریزی، توسعه و اجرای اهداف ملی مراقبت از چشم ها، از طریق سه راهبرد اصلی کنترل بیماری، توسعه منابع انسانی و ایجاد زیر ساخت های لازم برای ارائه خدمات بهداشتی درمانی اولیه در حذف مهم ترین عوامل ایجاد کننده نابینایی قابل پیشگیری تا سال 2020 موفقیت آمیز خواهد بود.

 پیام های سازمان بهداشت جهانی برای روز جهانی بینایی  2008 تمرکز و توجه  بیشتر در مورد حفظ بینایی افراد مسن جامعه است.

80 %موارد نابینایی قابل پیشگیری یا درمان است.

سن جمعیت جهانی در حال بالا رفتن است. با افزایش سن، همینطور ابتلا به بیماری دیابت یا قند کنترل نشده مشکلات بینایی و نابینایی بالا می رود.

احتمال خطر ابتلا به آب مروارید، آب سیاه، استحاله چشم و غیره با بالا رفتن سن افزایش می یابد.

بیشتر موارد نابینایی مرتبط با افزایش سن به طور ساده و  ارزان قیمت قابل پیشگیری یا درمان است و اقدامات به موقع باعث کاهش یا تاخیر اثرات بیماری می گردد.

80% مبتلایان به نابینایی بالای 50 سال دارند.

چشمان سالم سبب می شود که افراد مسن فعال و پویا باقی بمانند و آن نیز سبب می گردد، افراد کهن سال بیشتر عمر کنند.

اقدامات درمانی به موقع، باعث می شود بینایی همیشه پایدار باقی بماند، پس لازم است معاینه مرتب چشم ها صورت گیرد.

بالا رفتن سن جامعه و تغییر در نحوه زندگی، با افزایش ایجاد مشکلات بینایی ناشی از  بیماری شبکیه به دلیل ابتلا به  دیابت همراه بوده و این موارد در حال افزایش هستند.

بانوان  بیشتر در خطر از دست دادن بینایی نسبت به آقایان می باشند.

چشم ها برای آینده ( بزرگداشت روز جهانی بینایی)

علی اصغر صفری فرد، همشهری، 20 مهر 87