چند نکته در حوزه انتقال خون

الف) راهکارهای جذب اهداکنندگان کم خطر

تاسیس مراکز فصد خون و انجام آزمایش های ویروسی رایگان در مراکز اهدای خون

تحولات شگرفی که در طی قرن بیستم در علم پزشکی رخ داد در برخی از شاخه های  این رشته چشمگیرتر بود.  از جمله آن ها می توان به دانش انتقال خون اشاره کرد که در ابتدای قرن،  وجود خارجی نداشت و درسال‌های پایانی بصورت مجموعه عظیمی از علوم پیوسته بهم درآمد بطوری که شاید هیچ یک از رشته های دیگر دانش پزشکی وجود نداشته باشد که در تماس با این علم نبوده و یا از دست‌آوردهای آن بی بهره باشد. نیاز مبرم به خون اهداکنندگان همیشگی است، به طوری که از هر سه نفری که وارد مراکز درمانی می شود به خون و فرآورده های خونی نیاز پیدا خواهد کرد. اما مهم تر از تامین خون، تامین خون سالم از اهداکنندگان سالم و کم خطر است.

متاسفانه با افزایش شهر نشینی و بهبود تغذیه مردم، غلظت خون افراد افزایش یافته است و تعدای از داوطلبن اهدای خون  به هدف کم کردن میزان حجم خون خود و نه به نیت ایثار و کمک به نیازمندان پا به مراکز انتقال خون می گذارند. عدم داشتن هدف ایثارگرانه سبب می شود پاسخ های صحیح و صادقانه به پرسش های پزشک اهدا کنندگان داده نشود و خطر تهیه خون ناسالم افزایش یابد. استقرار مرکز فصد خون به صورت رایگان و یا با هزینه بیمه سبب می شود دغدغه عدم خونگیری از اهداکنندگان با غلظت بالای خون از بین برود. همچنن انتقال واحدهای انجام آزمایش رایگان بیماری های ویروسی مانند تست اچ آی وی از مراکز بهداشت به مراکز انتقال خون سبب می شود کسانی که به قصد اطلاع از وضعیت ابتلا خود به بیماری های ویروسی مبادرت به اهدای خون می کنند، به این واحدها مراجعه نمایند و با خیال راحت درخواست انجام این تست ها را بکنند.

     ب) راهکارهای حفظ اهداکنندگان سالم

تشویق بانوان به عمل قهرمانه اهدای خون سالم

در حال حاضر بعلت گسترش شهرنشینی، شیوع حوادث و سوانح افزایش چشمگیری داشته و افزایش طول عمر بشر باعث پدید‌آمدن مشکلات کهنسالی از جمله بیماریهای مزمن و کم خونی همراه این بیماری‌ها شده است، همچنین وجود بیماری‌های ارثی همراه کم‌خونی‌ها مانند تالاسمی و غیره تعداد نیازمندان به خون سالم را افزایش داده است.

در حدود 50% جمعیت جامعه را زنان تشکیل می‌دهند ولی در فعالیت های اجتماعی مانند خون دادن کمتر دخالت دارند و در بالاترین برآوردها کمی بیش از 8% بانوان در این امر دخالت دارند که آن هم مربوط به مناطقی است که خانم ها بیشتر در امور زندگی مسئولیت و مشارکت دارند. از آنجایی که میزان خطر بیماری های مختلف منتقله از راه خون و فرآورده های خونی در بانوان به مراتب کمتر از آقایان است، میزان تهیه خون سالم نیز افزایش خواهد یافت و ایمنی خون و فرآورده های خونی بالاتر می رود. مهمترین راهبرد در افزایش مشارکت این نیمه جامعه، تبدیل اهدای خون به عملی قهرمانانه است. هنگامی که مشارکت بانوان در ورزش و کسب مدال های قهرمانی توسط آنان به عنوان افتخارات ملی مطرح شد، خیل علاقه مندی خانم ها به سمت ورزش افزایش بارزی را نشان داد. تا موقعی که باور همگانی بر ناتوانی بانوان به اهدای خون، کم خون بودن آنان و ضعیف شدن پس از اهدای خون تاکید دارد، مشارکت چندانی از بانوان شاهد نخواهیم بود. تبدیل و تشویق اهدای خون توسط بانوان به عملی قهرمانه و اینکه اهدای کمی از خون خودشان منافاتی با وضعیت سلامتی آنان ندارد، سبب خواهد شد مشارکت آنان فعال گشته و آنان نیز در تامین خون سالم مورد نیاز بیماران سهم ویژه ای داشته باشند. 

   ج)روش های افزایش رضایتمندی اهداکنندگان

افزایش رضایتمندی اهداکنندگان، با افزایش رضایت مندی کارکنان

مهمترین جزء هر واحد سازمانی، پرسنل و کارکنان آن سازمان می باشند. مطابق با تعاریف اصول جی ام پی، استقرار و حفظ یک سیستم موفق با کارکرد موثر و بهینه، وابسته به نیروی انسانی آموزش دیده، واجد شرایط و به تعداد کافی است. مسئولیت‏های هر شخص باید به‏روشنی تعریف و پرسنل مربوطه وظایف خود را درک کنند. برای دستیابی به این هدف، کارکنان باید برای انجام صحیح وظایف خود به نحو مقتضی تشویق شوند. مراکزی که با مردم به طور مستقیم سروکار دارند نیاز به کارکنانی دارند که با روی خوش به ارباب رجوع خدمت رسانی کنند و در تمام طول ساعات کاری خود به غیر ازاین موضوع فکر دیگری نداشته باشند. عدم وجود دغدغه مالی از مهمترین عواملی است که سبب رسیدن به آرامش فکری می شود. پرداخت عادلانه در بین کارکنان یک نهاد و نیز برابری نسبی میزان دریافتی کارکنان با سازمان ها و مراکز مشابه، موجب ارتقاء بهره بری سازمانی و نیز رضایت ارباب رجوع می شود. مسئولان سازمان باید از تمام راه های ممکن مانند استفاده از وسایل ارتباط جمعی به طور شایسته اطلاع رسانی کنند تا مقامات ذیربط کشوری به اهمیت این سازمان، خدمات ارائه شده و نیز خطراتی که همیشه پرسنل را تهدید می کند، پی ببرند و در تعیین بودجه های ملی و استانی این امر را مد نظر داشته باشند. همواره باید به خاطر داشته باشیم تنها تامین کننده مواد اولیه برای سازمانی مانند سازمان انتقال خون، خون اهدا کنندگان داوطلب و بدون چشمداشت مادی است. رضایت مندی داوطلبان اهدای خون از برخورد مناسب کارکنان و حفظ کرامت انسانی، سبب بازگشت آنان به مراکز اهدای خون و تشویق سایرین برای انجام این عمل انسان دوستانه است.